Alle bekende kleursystemen in een historisch overzicht

Kleuren zijn in werkelijkheid zintuiglijke fenomenen. We spreken enthousiast over kleurwerking, kleurbeleving en zelfs met passie over de wereld van onze kleuren. Onze kennis over kleurharmonie, kleurklanken en kleurnuances is toegenomen door onderzoek en praktische ervaringen.

Farb-Systeme 1611-2007

Vanaf de Renaissance werkten geleerden, onderzoekers, kunstenaars en particulieren aan het ordenen van de oneindige boeiende wereld van kleuren. Fysiologen, dichters, psychologen, architecten en ontwerpers, natuurwetenschappers en kunstschilders zijn in de loop van de afgelopen eeuwen op zoek geweest naar een systematische rangorde van kleuren, kleur te omvatten, te meten en te beschrijven. Hun werken zijn veelal diepgaand en gedetailleerd en geven verrassende en overtuigende feiten en veronderstellingen. De publicaties en persoonlijke aantekeningen maken het voor de huidige generatie mogelijk om inzicht te krijgen in hun beweegredenen en inzet om duizenden kleurvoorbeelden, met de hand gekleurde kleurencirkels en zorgvuldig opgebouwde kleurordening te presenteren. Dankzij de verzameling van Werner Spillmann, docent, professor en auteur, maar vooral een gepassioneerd kleur- en kleurenleerdeskundige, is het de uitgever gelukt om een geweldige en fascinerende publicatie samen te stellen. In dit studie- en referentiedocument, voor werkelijk iedereen die maar iets met kleur te maken heeft, staan alle relevante kleursystemen uit een periode van 1611 tot en met 2007 weergegeven en uitgelegd. Het geheel is prachtig geïllustreerd met beeldmaterialen en reproducties uit een lange historische ontwikkeling. De inhoud geldt als een historische reis door kleurenland.

De basis voor dit omvangrijke document is gebaseerd op de privé bibliotheek van de auteur. De collectie documenten over kleur, kleurenleer en kleurenvormgeving zijn geordend in chronologische volgorde naar de bedenkers of de ontdekkers ervan. Aan de bijbehorende beschrijvingen en de verklaringen droegen vakdeskundigen op het gebied van kleur en kunst bij.

Karl Gerstner schrijft in een achtergrondverhaal een compacte geschiedenis over de ontwikkelingen van kleursystemen. Op basis van zoekwerk en vergelijkingen verscheen volgens Werner Spillmann in 1611 een manuscript van de onderzoeker Sigfrid Aron Forsius (1550-1624). Een manuscript van 480 bladzijden met een geïllustreerde kleurencirkel met als basis wit en zwart, waaruit alle andere kleuren hun oorsprong vinden. Rond 1770 bracht Moses Harris zijn natuurlijke systeem van kleuren. Kunstenaar William Turner heeft veel geleerd van deze ordening en bracht in 1811 postuum een nieuwe versie uit.

ISBN 978-3-7965-2517-9, “Farb-Systeme 1611-2007”, Werner Spillmann, Schwabe Verlag, 2009, 284 pagina’s.

Afb. Sir Isaac Newton (1643-1727), hier op een postzegel uit Engeland, presenteerde zijn theorie van de ordening van kleuren in zijn wereldberoemde leerboek “Optics” in 1704.

Afb. Portret van Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) op een postzegel uit Servië. Zijn bijdrage aan de kleurenleer verscheen in 1810 met de publicatie “Zur Farbenlehre”.