André-Marie Ampère (1775-1836)

In 2020 is er een feestelijk moment voor de 245e geboortedag van de in Lyon geboren Franse natuur- en wiskundige André-Marie Ampère (1775-1836). Hij wordt in het algemeen beschouwd als één van de ontdekkers van het magnetisme. Op jonge leeftijd viel zijn wiskundige belangstelling en zijn fotografisch geheugen op. Als 13-jarige las hij alle 28 delen van de encyclopedie van de wetenschappen, beroepen en kunsten van Diderot en d’Alembert. Voor aanvang van de studie wis- en natuurkunde bestudeerde hij de grondbeginselen van de plantkunde, metafysica en psychologie.

James Clerk Maxwell loofde het werk en de verklaringen van Ampère.

Toen André-Marie 18 jaar was verloor hij zijn vader door een openbare terechtstelling tijdens de Franse Revolutie. Na enkele jaren huwelijk trof opnieuw het noodlot hem door het overlijden van zijn jonge vrouw. In 1801 werd hij docent in de natuurkunde en astronomie en kwam een jaar later daar wiskunde bij. In 1805 werd hij docent aan de Polytechnische School in Parijs en werd in 1809 aangesteld als hoogleraar. Na die benoeming kreeg hij meer gelegenheid voor wetenschappelijk onderzoek en schreef een verhandeling over de elektrodynamica.

Hij kreeg tevens interesse in de filosofie en maakte kennis met het werk van Hans Christian Ørsted en begon te experimenteren met het verband tussen elektrische stroom en magnetisme. Ampère verklaarde de verschijnselen van elektrische spanning en elektrische stroom en legde de stroomrichting vast. James Clerk Maxwell loofde het werk en de verklaringen van Ampère. In het SI-stelsel is de eenheid van de elektrische stroom, de ampère, naar hem vernoemd. Ampère overleed in Marseille in 1836.