Compendium met wereld van optische & visuele illusies (14)

Er kunnen gemakkelijk ongelijke visuele stimuli worden afgebeeld op corresponderende gebieden van de twee ogen, waardoor een klein ogenblik sprake is van een monoculaire waarneming. Het geheel van het artikel is een interessante inleiding in het stereoscopisch zien. Artikel 106 gaat over stereoscopische rotatie in anaglyfenplaatjes. Om volledig de resultaten van de onderzoeken waar te nemen is het advies om de betreffende informatie op de site te raadplegen. Het gebruik van een 3D-anaglyfenbril is dan noodzakelijk.

The Oxford Compendium of Visual Illusions

Proefjes met stereoscopische structuren om zelf uit te voeren worden voorgesteld in het artikel over het ervaren van visuele effecten met gebruik van ruitjespapier of met andere grafische rasterpatronen. Proefnemers ervaren gerelateerde visuele effecten en nabeeldeffecten. Alle giganten uit de wetenschap van 19e eeuw, zoals Helmholtz, Purkinje, Fechner, Brewster, Aubert en Exner onderzochten ook deze fenomenen. De auteur geeft aan dat meerdere personen de geschetste visuele effecten en fenomenen niet of nauwelijks zullen waarnemen.

In sectie negen staat het verschijnsel van visuele adaptie centraal met het fenomeen van een merkwaardige verandering van het portret van Albert Einstein in het portret van Marilyn Monroe. De test kan ook op de site tot resultaten leiden. Het volgende artikel beschrijft een sporadisch gepubliceerde illusie: “de gekleurde duif-illusie”. Als basis is er sprake van een klassiek nabeeldeffect. Het onderzoek naar deze illusie heeft wel interessante feiten geleverd.

De Belgische Post bracht in 2014 een blokje uit met vijf speciaal ontworpen postzegels met plaatjes waarop een optische illusie staat afgebeeld.

Artikel 110 bespreekt het verschijnsel van bewuste beeldvervaging, in de praktische oogheelkunde ook een vorm van de oogaandoening astigmatisme. De samenstellende auteurs Shapiro en Todorović sluiten hun voortreffelijke referentiebron af met secties 10 en 11, waarin de volgende onderwerpen aan de orde komen: “Hybride beeldillusie” met het unieke voorbeeld van het Einstein - Monroe hybride plaatje en andere voorbeelden, “Contrast asynchronie” met een gedetailleerde uitleg over het boeiende visuele spel tussen helderheden en contrasten, “Verborgen afbeeldingen” met een prachtige uitleg van de expert op dit gebied Nicholas J. Wade.

Op het blokje van de Belgische Post bevatten twee afbeeldingen zo’n verstopte boodschap. In het betreffende artikel van Wade zijn vele voorbeelden gegeven. De sectie over zintuiglijke waarneming bespreekt de driedimensionale Necker kubus en het McGurk-effect over synchroniciteit tussen spraak en mondbewegingen. Ook weer afsluitend met een uitgebreid literatuuroverzicht. De wetenschappelijke referentiebron sluit af met een zeer uitgebreid trefwoordenregister en is van uitzonderlijke waarde voor alle personen werkzaam op het gebied van zien en waarnemen op alle niveaus van de wetenschap, onderzoek, techniek, studie en praktische toepassingen en voor iedereen met interesse in het fenomeen van de visuele en optische illusies.

ISBN 978-0-19-979460-7, “The Oxford Compendium of Visual Illusions”, Arthur G. Shapiro en Dejan Todorović, Oxford University Press, 2017, 807 pagina’s.