Compendium met wereld van optische & visuele illusies (3)

Het momenteel mooiste en beste boek ter wereld met theoretische en praktische achtergronden en resultaten uit experimenten en wetenschappelijk onderzoek over zien, waarnemen en optisch bedrog bespreekt na het rijk geïllustreerde artikel van Nicolas J. Wade en de zeer uitgebreide literatuurlijst, de resultaten van een studie naar een relatie tussen het zien, waarnemen en het omgaan met visuele illusies en eventuele culturele achtergronden van waarnemers.

The Oxford Compendium of Visual Illusions

De auteur van dit artikel heeft gegevens, verhandelingen en aantekeningen van vele onderzoekers verzameld en bestudeerd. Ook zijn de resultaten uit testen van individuele en groepen personen verwerkt in zijn algemene beschouwing. Hij start zijn verhaal met het indelen van waarnemers van visuele perceptie in drie categorieën: a. een culturele grondslag, b. een afkomst grondslag en c. de genetische achtergrond.

Aan de hand van klassieke tweedimensionale en driedimensionale geometrische illusies zijn er opmerkelijke testresultaten bij de diverse groepen personen geconcludeerd. Voor psychologen en andere onderzoekers een uitstekende basis voor eigen vervolgonderzoek en nieuwe conclusies. In het derde artikel gaan de auteurs in op prikkels en reacties op visuele illusies bij dieren in een vergelijkend perspectief met genoteerde reacties bij proefpersonen.

Zij veronderstellen dat de visuele illusie een product is van evolutie bij zowel de mens als bij dieren. Het is natuurlijk in principe vermakelijk om te concluderen dat de wetenschapper werk maakt van het uitvoeren van testen van het gedrag van dieren op de fenomenen van visuele en optische illusie bij de perceptie en observatie door dieren.

Bij de onderzoekingen zijn verschillende vormen en variaties van klassieke illusies toegepast. Van hoge educatieve waarde is telkens de opbouw van elk artikel over het fascinerende en wonderlijke fenomeen van de visuele illusie en het veelal gelijktijdig optredende gezichtsbedrog. De auteur (of soms meerdere auteurs) van een artikel is gewend om eerst het onderwerp in te leiden met achtergrondinformatie.

Een voorbeeld van een beroemd dubbelzinnig figuur. De titel van deze voorstelling is “Bruid en Schoonvader” en werd ontworpen door Roger N. Shepard + een selectie uit de collectie illusiescheurkalenders van grafisch ontwerper Paul Baars, Amsterdam.

Zo ook de auteur van het vierde artikel in de sectie “Algemene inleidingen visuele illusies”. Het artikel gaat over het analyseren van theoretische benaderingen van de groep geometrisch-optische illusies. De auteur beschrijft de rol van illusies in de theorie van visuele perceptie. Maar eerst een poging om de illusie te definiëren! De verschillende benaderingen van de klassieke illusies door de onderzoekers geeft een stimulerende eigen meningsvorming om de betreffende voorstelling te begrijpen. (Wordt vervolgd).

ISBN 978-0-19-979460-7, “The Oxford Compendium of Visual Illusions”, Arthur G. Shapiro en Dejan Todorović, Oxford University Press, 2017, 807 pagina’s.