De dichter en natuurkundige ontdekten ultraviolet licht (1)

Volgens wetenschappelijke kronieken ontdekte de toen nog jonge romantische experimentele natuurkundige Johann Wilhelm Ritter in februari 1801 in Jena een eerste vorm van ultraviolette straling. Dit resultaat was niet zijn werk alleen: hij bouwde voort op de optica van Johann Wolfgang von Goethe, gebruikte zijn wetenschappelijke methode, deelde zijn doelen en ontving belangrijke suggesties van hem.

Ultraviolett

De dag na zijn ontdekking kreeg hij bezoek van Goethe en toonde hem het resultaat van zijn experiment - hij was de dichter zo dankbaar. In zijn boek vertelt onderzoeker en auteur Olaf Müller over de fascinerende weg naar de ontdekking van een klein gebied in het elektromagnetisch spectrum, dat wij aanduiden met de term ultraviolet.

Het begint in 1791 met het algemene protest van Goethe tegen de kleurentheorie van Newton. Kort daarna had de dichter alles bij elkaar om als eerste de effecten van het uv-licht te zien; maar hij miste de ontdekking ternauwernood. Nadat hij Ritter in 1798 had ontmoet, bleven beiden elkaar aansporen in hun activiteiten van onderzoek en experimenteren.

De bewogen geschiedenis van hun samenwerking tot aan de tragische dood van Ritter in 1810 wordt hier voor het eerst gepresenteerd als een dubbele biografie - inclusief Ritter's benoeming in Faust en in de bespreking van alle resultaten in hun gelijknamige onderzoeksgebieden. Vele twijfelaars over de waarde van het wetenschappelijk onderzoek door Goethe en zijn verhandelingen daarover zullen na het lezen van dit buitengewone document hun “Goethe-beeld” wel willen herzien ten aanzien van zijn eigenzinnige en doordachte kleurentheorie (publicatie in 1810). (Wordt vervolgd).

ISBN 978-3-8353-3978-1, “Ultraviolett”, Olaf L. Müller, Wallstein Verlag, 2021, 623 pagina’s, € 39,90.