De Grote Illusie en 200 jaar Virtual Realities in Teylers

In de tentoonstelling “De Grote Illusie - 200 jaar Virtual Realities” neemt Teylers Museum bezoekers mee naar de 19e eeuw toen het verschijnsel van optische illusies uitgroeide tot een echt massaspektakel. Kunnen we onze ogen wel geloven? Met de sterke opmars van beelden gegenereerd door de toepassing van AI, is deze vraag actueler dan ooit. Maar zeker niet nieuw.

Teylers Museum Haarlem

In de nieuwe tentoonstelling maken de bezoekers al spelenderwijze kennis met optische beeldtechnieken van virtual reality, augmented reality en deepfake in de tentoonstellingszaal van het oudste museum van Nederland, die is veranderd in een hedendaags spiegelpaleis. Van spiegels en projectoren naar het digitale vernuft van AI: “De Grote Illusie” laat zien dat de beleving van toen niet zoveel verschilt met die van nu.

De bedenkers hebben gezorgd voor een pratend hoofd op de tafel, een geest die opduikt op het toneel, stereokijkers die je de Egyptische piramides laten zien in drie dimensies. Mensen kunnen genieten van de grootse en verbijsterende beeldeffecten, vaak gecreëerd met de nieuwste technieken en ontwikkelingen in de wetenschap. Via spectaculaire theateracts en spannende kermisshows raakt het publiek zwaar onder de indruk van deze nieuwe, revolutionaire vorm van entertainment. Werelden die normaal onbereikbaar zijn en situaties die niet kunnen, maar die echter dan echt lijken.

Fenakistiscoopschijf voor het optisch speelgoed bedacht en gemaakt door de uitvinder professor Joseph Plateau, Gent, ca. 1830. Als je de schijf ronddraait in het apparaat zie je een animatie.

In de tentoonstelling is ook een selectie topstukken uit een bijzondere collectie stereofotografie te zien. De collectie, die bijeengebracht is door de Haarlemse verzamelaar Wim van Keulen (1933-2021), geniet internationaal groot aanzien. Bezoekers kunnen ook kijken naar de 3D-plaatjes in het Kaiserpanorama en genieten van beeldeffecten in een caleidoscopische ruimte. “De Grote Illusie” vindt plaats van 17 februari 2024 t/m 1 september 2024.

Teylers Museum, Spaarne 16, NL-2011 CH Haarlem, www.teylersmuseum.nl.