De kunst van Artemisia is zelfverzekerd en zelfbewust (2)

Door haar opgebouwde en verkregen bekendheid was het noemen van haar voornaam al voldoende voor de presentaties. De tentoonstelling in het Rijksmuseum draait om het bijzondere en fascinerende leven en werk van Artemisia. Het project past binnen een recente “herontdekking” van de kunstenares in de afgelopen decennia. Het geheel is een herontdekking van een vrouwelijk icoon, kunstenaarsdochter en een uitstekende (portret)schilderes.

Artemisia. Vrouw & macht

De zeer mooi schilderkunst van Artemisia in zes zalen van het Rijksmuseum Twenthe, is op een kunstzinnige wijze aangevuld met werken van schilderkunst van meerdere tijdgenoten als Orazio Gentileschi, Luca Giordano, Orazio Riminaldi, Jusepe de Ribera, Andrea Vaccaro en Annibale Carracci. De werken van haar tijdgenoten zijn op een aantrekkelijke wijze verweven tussen Artemisia’s schilderijen. Het beeld van haar is op een perfecte wijze gegeven.

De ontwerpers van de tentoonstelling ko-zen voor een thematische benadering van haar talent in zeggingskracht van de voorstellingen in zelfportretten en in de scènes die zij schilderde voor de opdrachtgevers. Opvallende aspecten van de biografie van Artemisia bieden aanknopingspunten een basis voor een verhaal over het vroegmoderne Europa en over de benarde posities van de vrouw in de geschiedenis.

Artemisia’s ongeletterdheid bijvoorbeeld toont niet alleen het gebrek aan het basisonderwijs, maar laat net zo goed zien hoe kennisoverdracht in de zeventiende eeuw in de eerste plaats mondeling verloopt. Want in haar schilderijen toont zij wel degelijk bewust te zijn van verhalen en geschiedenis en krijgt de bezoeker inzicht in haar oprechte gevoel en onverbloemde gedachten door haar voorstellingen die op en top barok zijn, veelal sensueel en soms grenzend aan schandaal, een mengeling van geweld en verleiding. Een rijk geïllustreerde catalogus met zeer interessante essays en toelichtingen maakt de boeiende en spraakmakende expositie compleet.

ISBN 978-94-6262-370-5, "Artemisia. Vrouw & Macht", Joost Keizer en Thijs de Raedt, Waanders Uitgevers, 2021, 96 pagina's

Rijksmuseum Twenthe, Lasondersingel 129, 7514 BP Enschede, www.rijksmuseumtwenthe.nl.