De kunst van het vliegen in film en fotografie

Er bestaat al meer dan 100 jaar een relatie tussen waaghalzen in de kunst van het vliegen en pioniers uit de foto- en filmindustrie. Het zijn uiteindelijk de fotografen en filmers, die de bewijzen van de vele gevaarlijke experimenten en waaghalzerijen in de begin periode van het vliegen op de gevoelige plaat moesten vastleggen. De unieke relatie tussen het vliegen en de fotografie en het kunnen beschikken over uniek beeldmateriaal waren voor het expositiecentrum NRW-Forum voldoende aanleiding om een uiterst leerzame expositie over deze combinatie te organiseren.

Die Kunst zu fliegen - Fotografie und Film

De geschiedenis van de vliegende mens is altijd al van dichtbij gevolgd door journalisten en fotografen. In de expositie “Die Kunst zu fliegen” kregen bezoekers een beeld van de boeiende geschiedenis van de vliegkunsten van mensen met beperkte middelen. De verschillende experimenten, de voortgang en de teleurstellingen waren uitgebreid in beeld gebracht in de expositieruimten en in ruime mate geïllustreerd beschreven in een mooie catalogus.

Voor pioniers als Otto Lilienthal en de gebroeders Wright heeft de fotografie een belangrijke rol gespeeld bij het verbeteren van vliegconstructies. De fotografie maakte dat het “schijnbaar onmogelijke” zichtbaar werd. Vriend en vijand konden getuigen zijn dat de illusie ineens werkelijkheid geworden was. Zowel de momentfotografie als de chronofotografie van foto- en filmpioniers als Etienne-Jules Marey, Eadweard Muybridge, Ottomar Anschütz en Jácques Henri Lartigue hebben een schat aan opnamen nagelaten. Vele opnamen waren te zien in de expositie.

Speciale aandacht was er voor de ontwikkeling en de “ondergang” van het luchtschip. Veel foto’s herinneren aan een geweldige en inspirerende episode uit de geschiedenis van de luchtvaart. Vanuit de luchtschepen zijn veel foto’s gemaakt. Met de dramatische explosie van het luchtschip Hindenburg in mei 1937 in het Amerikaanse Lakehurst eindigde de droom van het vliegen met luchtschepen. De fotografie droeg bij aan een versterking van de emotionele situatie tijdens en direct na de tragedie van deze ramp.

De catalogus geeft tevens meerdere afdrukken van originele tijdschriften uit de USSR met propaganda foto’s en bevat een aantal reproducties van historische stereo-opnamen van een luchtschip. De artikelen geven de lezer een uitstekend beeld van de ontwikkelingen van de luchtvaart waarin de mens en zijn fotografie een dominante rol hebben gespeeld. De expositie was te bezichtigen tot en met 19 september 2004. De catalogus “Die Kunst zu fliegen - Fotografie und Film” van Petra Wenzel en Werner Lippert bevat 304 pagina’s en was verkrijgbaar in het museum.

NRW-Forum, Kultur und Wirtschaft, Ehrenhof 2, D-40479 Düsseldorf, www.nrw-forum.de.