De pré-cinema in woord en beeld

Het vierde lustrum van de Nederlandse Vereniging van Fotografica Verzamelaars werd onder meer gevierd met het uitgeven van de prachtige en kleurrijke publicatie Pré Cinema Catalogus. Door een uitstekende samenwerking met Professor Werner Nekes uit het Duitse Mülheim an der Ruhr is zijn schitterende catalogus “Van de Camera Obscura tot de Cinema” in de Nederlandse taal verschenen. Door illustraties en korte bijbehorende toelichtingen is de historische ontwikkeling van de cinematografie op een aantrekkelijke en inzichtelijke wijze in beeld gebracht.

Pré Cinema Catalogus

Het verschijnsel van de camera obscura is altijd wel een inspiratiebron voor historici. Op verschillende wijzen en met hulp van diverse afbeeldingstechnieken is dit unieke natuurfenomeen in beeld gebracht. Zelfs bij grotere overzichtsexposities wordt de camera obscura gedemonstreerd. Onderzoekers als Leonardo da Vinci, Giovanni Baptista della Porta en Athanasius Kircher droegen in belangrijke mate bij aan de verspreiding van de projectie door de camera obscura.

De grote camera obscura wordt portabel en veelal verkleind voor demonstraties aan de tafel. In de catalogus is er aandacht voor de anamorfose en de draagbare kijkkast voor straatvoorstellingen. Kleurrijke reproducties van historische prenten geven een beeld van de ontwikkelingen. Snel daarna worden de dozen met bewegingsillusies, de scharnierprenten, het rolpanorama en de stereofoto’s ontwikkeld en op de markt gebracht. Ook wordt de projectie van beelden steeds professioneler en indrukwekkender.

De opkomst van de snel op elkaar volgende beeldimpressies in onder andere de phenakistoscoop van Joseph Plateau bracht het geheel al op een hoog cinemaniveau. Dankzij de ontwikkeling van de zoötroop in 1833 door William George Horner en de ontwikkeling van de praxinoscoop in 1877 door Emile Reynaud was de eerste professionele filmvoorstelling heel dichtbij gekomen. De eerste bewegingsfasen van fotobeelden werden vastgelegd en gedemonstreerd door Étienne-Jules Marey, Eadweard Muybridge, George Eastman, Max Skladanowsky en de Gebroeders Lumière. Het geheel staat op een voortreffelijke wijze weergegeven in de catalogus. Exemplaren van de Pré Cinema Catalogus (44 pagina’s, € 10) zijn door de redactie van OF te leveren. Kijk voor bestelmogelijkheden naar de informatie op de website.