De wetenschap van de visuele beleving

Aan elke wetenschappelijke benadering van de visuele perceptie gaat het verkrijgen van kennis over de grondbeginselen over de werking van de combinatie licht-oog-hersenen vooraf. In het interessante studieboek “The Cognitive Neuroscience of Vision” geeft auteur Martha J. Farah een uitstekende inleiding over het Zien en Waarnemen als opstap naar de behandeling van de neurowetenschap achter de waarneming. Het zien van objecten, kleur, beweging, gezichten, gedrukte tekst en andere belangrijke componenten uit het dagelijks leven is in ruime mate beschreven en in beeld gebracht.

The Cognitive Neuroscience of Vision

De auteur belicht in haar inleiding de aspecten van het netvlies, de kleurwaarneming, de visuele cortex en het verschijnsel van diepte zien. Bijzondere aandacht is er voor het functioneren van de verschillende delen in onze hersenen voor het verwerken van visuele prikkels en de visuele gewaarwording. Naast een gedegen uitwerking van het probleem van de visuele beeldherkenning vindt de lezer de hoofdstukken Objectherkenning en Gezichtsherkenning. Opvallend is dat het omgekeerde beeld van bijvoorbeeld een auto of een beest direct herkenbaar blijft. De auteur laat zien dat het omgekeerde beeld van het gezicht van een bekend persoon niet wordt herkend. Alleen door het draaien van de foto wordt herkend wie er op het plaatje staat afgebeeld.

Als optische verwisseling schilderde de Italiaanse schilder Archimbaldo vele portretten door gebruik te maken van fruit en andere natuurproducten. De hypothesen in de behandeling van woordherkenning zijn bijzonder van inhoud en zeer leerzaam. Een bijzondere afwijking bij het zien is het waarnemen van halve beelden. De auteur wijdt zelfs een compleet hoofdstuk aan deze vorm van visuele perceptie. Dit merkwaardige optische fenomeen wordt uitgebreid beschreven en wordt gebruikt bij het onderzoek naar de mate van het zien van halve of gedeeltelijke beelden.

Het studieboek eindigt met de behandeling van de onderwerpen “Zien en Herkennen” en “Bewust Waarnemen”. Ook het waarnemen van beelden bij gehele of gedeeltelijke blindheid wordt in beschouwing genomen. Door de vele onderwerpen heeft dit studieboek zeker een stimulerende werking op studenten in de visuele perceptie en in de psychologie van de waarneming. Een uitgebreide referentielijst en een lijst met onderwerpen sluiten dit voortreffelijke en ruim geïllustreerde studieboek en inspiratiebron af.

ISBN 0 631 21403 8, “The Cognitive Neuroscience of Vision”, Martha J. Farah, Blackwell Publishers Ltd., 2000, 380 pagina’s.