Een creatieve reis in de wereld van kleur

Het resultaat van het ontwerpen van een ruimte en het kleurgebruik heeft invloed op het welzijn en het herstellingsproces van patiënten of het gedrag van personen. Meerdere mensen die dagelijks werken in de zorgsector en gezondheidszorg zijn zich er nauwelijks voldoende van bewust hoe belangrijk de inrichting van een ruimte en de keuze van de toegepaste kleuren zijn voor het welzijn en de zorg voor de gezondheid.

Farbenräume

Kleuren kunnen een sterke invloed hebben op het zich prettig of somber voelen van personen. Maar ook medewerkers in de gezondheidszorg voelen zich fit in een goed ontworpen werkruimte, die voorzien is van kleuren die overeenstemmen met het werk en de omgeving. Er is inmiddels geen twijfel meer mogelijk dat naast de zorg voor het geluid, de luchtkwaliteit, de verwarming, de verlichting en rust en ruimte, ook het gebruik van kleur een belangrijk aspect is bij het ontwerpen en inrichten van werkruimten.

Het compacte informatieve en studieboek “Farbenräume” neemt de lezer mee op een leerzame en instructieve toer door de kleurenwereld en het gebruik van kleur in werk- en verzorgingsruimten in voornamelijk de gezondheidszorg. De ondertitel “Van het klinische wit tot en met de verzorgende kleuren” geeft al een beeld over de inhoud van de toer. De auteur geeft in haar inleiding aan dat de betekenis van licht en kleur als een integraal bestanddeel van de architectuur en hun invloed ervan op het gedrag en het welzijn van de mens daarbij niet sterk genoeg benadrukt kunnen worden.

Zelfs in opleidingen voor bouwkunst voor het ontwerpen en bouwen van gebouwen voor de gezondheidszorg en verplegende zorg wordt weinig tijd vrijgemaakt om de studenten meer inzicht te geven in de aantoonbare invloeden van licht en kleur op de werkende, herstellende en rustende mens. In de praktijk blijkt de zogenaamde expertise in het ontwerpen van klinieken en verzorgingshuizen louter te berusten op ervaring en intuïtie. Dat geldt ook bij het geven van adviezen in het toepassen van kleur en kleurcombinaties. Menig voorbeeld werd subjectief als geslaagd en andere projecten als volkomen mislukt ervaren en als zodanig aangeduid.

Er wordt daarom gepleit voor structuur en inhoud in opleidingen voor architectuur en bouwkunst en voor bijzondere aandacht voor de inrichting van ruimten door een optimaal gebruik van de kracht en eigenschappen van licht en kleur. Het boekje kan zeker een hulpmiddel zijn als inspiratiebron voor kleurdeskundigen en inrichters van werkruimten. Het thematische en boeiende onderwerp is behandeld in vier afzonderlijke delen. In het eerste hoofdstuk behandelt de auteur kleur en de werking ervan op de mens.

Aandacht is er voor lichtkleuren en pigmentkleuren en de relaties tussen deze twee elementaire grondbeginselen van het ontstaan van kleuren. De kleurenleer van Johannes Itten speelt daarbij een rol en de symbolische werking van bepaalde kleuren is besproken. Ook het gebruik van bepaalde kleuren in de heelkunde is aan de hand van voorbeelden vermeld. In het tweede gedeelte vindt de lezer een wetenschappelijke benadering van het begrip kleur en de mogelijke bewuste of onbewuste werking ervan op de mens.

Ter illustratie is de kleurencirkel van Itten en het kleurenschema van Küppers afgedrukt. Daarna bespreekt de auteur het inrichten van ruimten en het kleurgebruik daarin. Met een aantal verschillende modellen van gekleurde ruimten krijgt de lezer een beeld van de mogelijkheden om een bepaalde ruimte “iets” mee te geven. In het laatste deel van dit waardevolle boekje neemt de auteur ons mee naar de geestelijke zijde van kleurbeleving en de significante verschillen tussen personen. Het leerboekje en praktische handleiding voor kleurontwerpers eindigt met een uitgebreide verklarende woordenlijst en een literatuuropgave.

ISBN 3 456 83442 X, “Farbenräume”, Susanne Wied, Verlag Hans Huber, 2001, 158 pagina’s.