Een kunstzinnige analyse van beelden van Magritte

René Magritte geldt als één van de sleutelfiguren van de moderne kunst van de 20e eeuw. Met zijn conceptueel surrealisme ontwikkelde hij een geheel eigen stijl. Hij liet zijn beelden voor zich spreken in zijn magische en fascinerende beeldtaal. De belangstelling van museumbezoekers voor alle vormen van surrealisme neemt voor de bezitters van musea interessante vormen aan.

Magritte. Der Verrat der Bilder

Bij alle tot nu toe gehouden recente tentoonstellingen met kunstwerken waarin het surrealisme centraal stond, was het werk van René Magritte in ruime mate vertegenwoordigd. Zijn stijl is direct herkenbaar en zijn schilderijen krijgen de nodige aandacht en terecht waardering. Door de grote verspreiding van zijn werk is het een enorme organisatie om een retrospectief samen te stellen.

Het Museum voor Moderne Kunst Centre Pompidou te Parijs is het gelukt een prachtig concept samen te stellen en daarbij een catalogus uit te geven met afbeeldingen van alle getoonde schilderijen en andere kunstvormen, aangevuld met uitstekende verhalen over het boeiende en spraakmakende werk van René Magritte (1898-1967). Museum Schirn Kunsthalle in Frankfurt am Main heeft de tentoonstelling voor een periode tot en met 5 juni 2017 overgenomen.

Bij deze expositie verscheen de genoemde catalogus in een Duitse vertaling. Centraal in dit aantrekkelijke kunstdocument staan vijf schijnbaar vertrouwde motieven, die door Magritte regelmatig worden gebruikt in zijn ontwerpen, zoals het vuur, teksten, schaduwen, gordijnen en lichaamsdelen. Aan de hand van geselecteerde schilderijen met specifieke afbeeldingen en ondersteund door inhoudelijke verhalen worden de lezers aanschouwelijk en gedetailleerd geïnformeerd over het gebruik van motieven door Magritte. Ook vindt de lezer een verrassende bijdrage over zijn woordspel.

Afb. 1 Neo-Megalitisch Pijpenmonument, Jos de Mey, acryl op doek, 60 x 50 cm, 1989, collectie OF.Afb. 2 Het unieke werk van René Magritte is vaak een inspiratiebron voor ontwerpers van postzegels.

De scherpe eenzaamheid van zijn objecten in veelal sober ontworpen ruimten en achtergronden maken veel van zijn werken iconen van de kunst. Het meest afgebeelde iconische meesterwerk van René Magritte is het werk “Ceci n’est pas une pipe”. De catalogus mag zeker worden gezien als een moderne monografie, die aan de vele eerder verschenen publicaties een interessante bijdrage toevoegt. Zijn koele registraties stralen een nauwkeurigheid uit die ontstaan is uit zijn persoonlijkheid en talent voor eenvoudige afbeeldingen met een éénduidige geweldige zeggingskracht.

Magritte gaf met enige regelmaat aan dat hij zich niet beschouwde als een kunstenaar, maar als een denkend mens, die zijn gedachten door de schilderkunst kon verspreiden. Zijn surrealistische beeldconstructies waren en zijn nog steeds bronnen van inspiratie voor kunstenaars. De catalogus geeft tevens een gedetailleerd beeld over feiten en gebeurtenissen uit zijn totale leven en werk en zijn eenvoudige tekeningen voor meerdere tijdschriften. Ook Magritte heeft zich laten inspireren en wel door Dalí tijdens zijn logeerpartij bij Dalí in het Portlligat. De catalogus sluit af met teksten uit gevoerde correspondentie. Een prachtige aanwinst voor de kunstwereld.

ISBN 978-3-7913-5597-9, “Magritte. Der Verrat der Bilder”, Didier Ottinger, Prestel Verlag, 2017, 210 pagina’s.