Een unieke positie voor 3dimensionale vormen

Een vorm met driedimensionale afmeting heeft een bijzondere plaats in ons visuele systeem ingenomen. Een platte vorm is voor elke waarnemer duidelijk zichtbaar en heeft altijd een éénduidige betekenis. Een ruimtelijke vorm geeft daarentegen, afhankelijk van de plaats van de kijker, telkens een ander perspectivisch beeld aan de waarnemer.

3D Shape

De mens is in staat om met de verkregen kennis en ervaring bijna elke driedimensionale vorm te herkennen en te benoemen. Voor een machine wordt het al veel moeilijker om betrouwbaar en onmiddellijk een driedimensionaal beeld te herkennen en te vergelijken met reeds eerder herkende vormen en beelden. Voor het herkennen van een driedimensionale vorm is een ondubbelzinnige identificatie vereist. In een nieuwe wetenschappelijke publicatie geeft de auteur achtergronden en de resultaten uit een langdurige studie over het waarnemen van 3D vormen door mensen en machines. Het resultaat van zijn inspanningen heeft een interessant studieboek opgeleverd voor gebruik door studenten Perceptie en voor psychologen.
Vorm is altijd verbonden geweest door de combinatie van meerdere perceptuele eigenschappen, zoals diepte, beweging, snelheid en kleur. De auteur verklaart in zijn boek dat driedimensionale beelden in onze hersenen telkens zijn opgebouwd uit tweedimensionale projecties op de retina. De auteur refereert telkens naar vroegere theorieën en de resultaten van oefeningen en experimenten. Het wetenschappelijke werk van ondermeer Descartes (in 1637), Locke (in 1690) en Helmholtz (in 1867) krijgt de nodige bijzondere aandacht.
Ook de Gestalt Psychologie droeg bij aan de perceptie van vormen. Via de kubus is de verandering van het beeld aangegeven en behandeld. Voor het menselijk oog en de kunst van aanvulling en suggestie is het mogelijk om telkens een kubusvorm te zien. Een machine neemt bij draaien van de ruimtelijk geconstrueerde kubus regelmatig een tweedimensionale vorm waar. Het experiment van de stoel van Ames is weer zo’n speciaal voorbeeld van interpretatie tussen mens en machine om uiteindelijk met specifieke software een driedimensionaal beeld te realiseren. Het wordt nog moeilijker bij het optische verschijnsel van de onmogelijke figuren. Uitgebreid gaat de auteur in op machine vision en bespreekt de resultaten van de vele experimenten en het praktische gebruik van software en randapparatuur. Het geheel is een interessant studieboek geworden voor de echte onderzoeker op het gebied van visuele perceptie.

ISBN 978-0-262-16251-7, “3D Shape”, Zygmunt Pizlo, The MIT Press, 2008, 278 pagina’s.