Filatelistische aandacht voor: Alexander Fleming (31)

De tentoonstelling “Teringzooi” toonde in 2005 letterlijk wat besmettelijke ziekten teweeg kunnen brengen bij de mens. De titel is een verwijzing naar de weinig gevoelige Nederlandse gewoonte in geval van een ruzie of een conflict een ziekte als verwensing naar elkaar te gebruiken. Aan de hand van wasmodellen, preparaten en foto- en filmmateriaal wordt de vaak verwoestende werking van infecties in beeld gebracht. Tot ver in de 19e eeuw leken besmettelijke ziekten uit het niets op te komen.

Informatie over infectieziekten

Zij zorgden in vele landen voor massale dood of voor de meest vreselijke misvormingen van huid en ledematen, veroorzaakten zweren en abcessen en het uitvallen van psychische en fysieke functies. We spreken dan over de pokken, de pest, lepra, cholera, soa’s en malaria. Met informatie en beelden over de ontdekkers van bacteriën en virussen zoals de onderzoekers Alexander Fleming, Louis Pasteur, Gerhard Henrik Armauer Hansen en Robert Koch en de resultaten van de inspanningen van andere onderzoekers als Ignaz Philipp Semmelweis, Martinus Willem Beijerinck en Edward Jenner is toegelicht hoe stapje voor stapje de oorzaak van infectie werd ontrafeld.

Pas vanaf het jaar 1860 konden micro-organismen als schuldigen worden aangewezen. Het bestaan van micro-organismen was bekend sinds onderzoeker Antoni van Leeuwenhoek in 1676 door zijn microscoop in opgeloste peperkorrels talloze “kleijne diertgens” zag krioelen. In verder onderzoek speelde de microscoop een hoofdrol bij het speuren naar bacteriën en virussen. Veel van de getoonde voorwerpen in de educatieve expositie zijn van oorsprong medische demonstratie-, studie- en onderwijsmodellen.

Door het gebruik van waslagen en een natuurgetrouwe beschildering zijn realistische weergaven van aandoeningen verkregen. De catalogus “Teringzooi - Infectieziekten op zicht” geeft beschrijvingen van de meest voorkomende infectieziekten en bespreekt het leven en de werkzaamheden van een aantal wetenschappers. De plaatjes in de catalogus geven een beeld van de wel zeer realistische modellen in de tentoonstelling. (Wordt vervolgd).

ISBN 90 6292 149 3, “Teringzooi”, Ad Maas en Anton Wiechmann, Museum Boerhaave, 2004, 48 pagina’s.

Rijksmuseum Boerhaave, Lange St. Agnietenstraat 10, NL-2312 WC Leiden, www.museumboerhaave.nl.