Filatelistische aandacht voor: Dmitri Ivanovitsj Mendelejev (2)

Meerdere elementen uit het periodiek systeem zijn al zeer lang bekend, zoals goud, zilver, ijzer en koper. Zij waren al langer bekend en zelfs in gebruik in de prehistorie. Pas in het jaar 1669 ontdekte de Duitse apotheker en alchemist Hennig Brand het nieuwe element fosfor. In de ruim 200 jaar daarna werden er regelmatig nieuwe elementen ontdekt, van een naam voorzien en de eigenschappen ervan onderzocht en vastgesteld. In 1817 beschreef de Duitse chemicus Johann Wolfgang Döbereiner de atoommassa van het element strontium en gaf tevens de eigenschappen van dit element weer.

Pioniers in de scheikunde

Door de activiteiten wordt Döbereiner ook wel initiator van het classificatieprincipe van chemische elementen genoemd. Voor postzegelverzamelaars is het extra interessant te weten dat hij ook bevriend was met Johann Wolfgang von Goethe, die zich ook interesseerde voor chemische stoffen. Dankzij Goethe heeft Döbereiner meerdere bijzondere ontdekkingen gedaan. Op initiatief van Goethe stortte hij zich op de productie van gas voor verlichtingsdoeleinden en vond de beste oplossing. Ook vond Döbereiner de aansteker uit, die internationaal direct een sensatie werd.

Vanuit de resultaten van onderzoek van atomen en elementen, die rond 1800 ruim beschikbaar kwamen, onderzochten scheikundigen allerlei stoffen, materialen en materie en ontstond er in de eerste helft van de 19e eeuw een “jacht” op de elementen. Het werd de hoogste tijd om een ordening te ontwikkelen in de inmiddels grote hoeveelheid nieuw ontdekte elementen.

Tussen de jaren 1829 en 1858 ontstonden er door chemische ontdekkingen meerdere reeksen van in opbouw vergelijkende elementen, zoals zuurstof, zwavel, seleen en tellurium, alsmede stikstof, fosfor, arseen, antimoon en bismut. Eerder waren al reeksen als strontium, calcium en barium, alsmede chloor, broom, jodium en de reeks lithium, natrium en kalium bekend gemaakt. De eerste primitieve vormen van periodieke systemen verschenen in de literatuur vanaf 1862. (Wordt vervolgd).