Filatelistische aandacht voor: Johann Wolfgang von Goethe (30)

Aan de met succes afgesloten overzichtsexposities van schilder, docent en auteur Johannes Itten in het Duitse Saarbrücken was een wetenschappelijk symposium gekoppeld. Onder de titel ”Johannes Itten und die Moderne” kregen deelnemers aan dit internationale symposium via voordrachten door wetenschappers en kunsthistorici informatie over kleurentheorie, de kunst en de kunsttheorie van Johannes Itten. Alle bijdragen werden bewerkt en uitgebreid gepubliceerd in een rijk geïllustreerd symposiumboek.

Johannes Itten und die Moderne

Met analyses, feiten, beschrijvingen en meningen over zijn omvangrijke oeuvre en vooral over zijn theoretische benaderingen van de kunst en het gebruik van kleur, geven de voordrachten op uitstekende wijze een beeld van zijn veelzijdigheid. Johannes Itten wordt daarin terecht afgeschilderd als één van de belangrijkste kunstpedagogen van de 20e eeuw. Het publiek maakte kennis met vooral het scheppende en tastbare werk van Itten in de gelijktijdig georganiseerde exposities “Johannes Itten. Alles in Einem - Alles im Sein” en “Johannes Itten. Wege zur Kunst”.

Wetenschappers, kunstdocenten, kleurenspecialisten en andere belangstellenden voor kunst en kleur kregen vooral een educatieve en wetenschappelijke benadering van het leven en werk van Itten. In de voordracht “De kleurentheorie van Johannes Itten” beschrijft de auteur de relativiteit van gevestigde kleurentheorieën en zelfs die van Itten en geeft een ruime beschouwing over het subjectief beleven en het objectief herkennen van kleur in de kunst.

Itten geeft in zijn beschrijvingen aan zich te hebben laten inspireren door de kleurenleren van Goethe, Chevreul, Runge, Bezold en Hölzel. Een sterke aanhanger van Goethe’s Kleurenleer was hij echter niet. Toch refereerde Itten in zijn beschouwing regelmatig aan benaderingen van het fenomeen kleur door Goethe. “Wanneer wij enige tijd naar een groen vierkant kijken en dan onze ogen sluiten, verschijnt het beeld van een rood vierkant”.

Dit effect van nabeelden kan overigens met alle kleuren uitgevoerd worden. Telkens verschijnt de complementaire kleur als nabeeld. De lezer maakt kennis met kleurenharmonie. Reproducties van Itten’s werk en van tijdgenoten geven dit studieboek een dimensie voor studenten, architecten en voor de verfindustrie. (Wordt vervolgd).

ISBN 3 7757 1224 0, “Johannes Itten und die Moderne”, Christa Lichtenstern en Christoph Wagner, Hatje Cantz Verlag, 2003, 236 pagina’s.