Filatelistische aandacht voor: Optische & Visuele Illusies (11)

Het baanbrekende werk en uitvindingen van onderzoeker Jan Evangelista Purkinje droegen veel bij aan de wetenschap. Zijn experimenten waren controversieel. Joseph Plateau zou eigenlijk op verzoek van zijn vader artiest worden, maar uiteindelijk werd hij een beroemde geleerde en leerde ons het fenomeen van nabeelden, experimenteerde met draaiende trommels en met roterende schijven. Ook William Henry Fox Talbot (in 1834) en Gustav Theodor Fechner (in 1838) speelden met licht, kleur en roterende schijven met spe-ciale patronen voor optische effecten.

Optische en visuele illusies en andere fenomenen

Het is uiteindelijk Charles Edwin Benham en zijn handelsgeest, die geld weet te verdienen met de verkoop van deze schijfjes met verschillende zwart/wit patronen. Tijdens het draaien ontstaan verrassende patronen en zijn kleuren zichtbaar. Zijn eerste commerciële presentatie was in 1894. Diverse wetenschappers experimenteerden in de 2e helft van de 19e eeuw met de invloed van lichtpulsjes op de retina. In het boek krijgt het effect van nabeelden veel aandacht.

Met de behandeling van het werk van Vittorio Benussi en de dissertatie met zijn studie van de Zöllner illusie brengt de auteur ons informatie uit de 20e eeuw. De stroboscopische beeldbeweging in de experimenten van Max Wertheimer waren inspiratiebron voor meer onderzoeken. Ook zijn werk wordt gedetailleerd behandeld. Het tweede gedeelte begint met een inleiding over het begin van de kinetische kunst rondom de eeuwwisseling naar de 20e eeuw.

Kunstenaars als André Breton, Marcel Duchamp en Man Ray brachten deze vorm van kunst bij het grote publiek. De auteur informeert de lezer over de invloed van perceptie-onderzoek op kunst na 1960 (bekend als de start van op-art). Van kunstenaars als Jeffrey Shaw, Alfons Schilling en Peter Weibel zijn veel gerealiseerde kunstprojecten getoond en zijn uitvoerig beschreven. Het waardevolle studie- en referentieboek eindigt met een uitgebreid literatuuroverzicht. ISBN 978-3-11-042696-0, “Seeing Motion”, Romana Karla Schuler, Verlag Walter de Gruyter, 2016, 304 pagina’s. (Wordt vervolgd).