Filatelistische aandacht voor: Optische & Visuele Illusies (46)

Van hoge educatieve waarde is telkens de opbouw van elk artikel over het fascinerende en wonderlijke fenomeen van de visuele illusie en het veelal gelijktijdig optredende gezichtsbedrog. De auteur (of soms meerdere auteurs) van een artikel is gewend om eerst het onderwerp in te leiden met achtergrondinformatie en geeft een voorbeeld van een dubbelzinnig figuur. De titel van deze voorstelling is “Bruid en Schoonvader”, ontworpen door Roger N. Shepard.

The Oxford Compendium of Visual Illusions

Het artikel “Algemene inleidingen visuele illusies” gaat over het analyseren van theoretische benaderingen van de geometrisch-optische illusies. De auteur beschrijft de rol van illusies in de theorie van visuele perceptie. Maar eerst een poging om de illusie te definiëren! De benaderingen van klassieke illusies door onderzoekers geeft een stimulerende eigen meningsvorming om voorstellingen te begrijpen. De belangrijkste theorieën over illusies zijn ontstaan in de 19e eeuw.

De 20e eeuw gaf wijzigingen en aanpassingen in benaderingen en verklaringen en ontstond belangstelling voor het verschijnsel van gezichtsbedrog. In haar verhandelingen spreekt de auteur over fysiologische en functionele theorieën. Met bijdragen als “Visual Illusions in Action”, “Motion Illusions in Man and Machine” en “Why the Concept of ‘Visual Illusions’ Is Misleading” krijgt de lezer op diverse manieren informatie en kennis over de inhoud van het vakgebied van de perceptie en het spel tussen schijn en werkelijkheid van visuele waarneming.

In de eerste sectie is er aandacht voor het bestaan en ontstaan van het fenomeen van trillingen in vlakke figuren. Ogenschijnlijk stilstaande patronen gaan spontaan heftig bewegen bij het intensiever kijken of staren naar de patronen. Bekend is het bewegingsverschijnsel in de zogenoemde Ouchi-illusie. In het artikel “The Visual World as Illusion” geeft auteur Stephen Grossberg zijn visie over de visuele illusies binnen het concept van waarneming, herkenning en bewustzijn.

Hij bespreekt gedeelten uit werk van Helmholtz en Kanizsa. Binnen dit artikel geeft de auteur antwoorden op interessante vragen als: “Waarom zijn er zoveel verschillende visuele illusies?”, “Hoe is de verschijningsvorm van een illusie anders dan het beeld van de werkelijkheid?” en “Waarom bezorgen illusionistische waarnemingen ons niet veel last om onze waarneming met succes weer aan te passen aan de echte wereld?” (Wordt vervolgd).

Bron: The Oxford Compendium of Visual Illusions, Oxford University Press, 2017.