Filatelistische aandacht voor: Optische & Visuele Illusies (56)

In artikel 95 “Dubbelzinnige figuren met een schijnbeweging” is het effect van het ontstaan van een beweging door de vorm van een dubbelzinnig figuur. In dit artikel bespreekt de auteur zes klassieke dubbelzinnige afbeeldingen. Herkenning binnen de zintuiglijke actie van visuele perceptie van voorwerpen, objecten, figuren en scènes is een dynamisch proces, dat bestaat uit het analyseren en samenvatten van basiskenmerken van sensorische informatie om een samenhangend en compleet beeld op te bouwen.

The Oxford Compendium of Visual Illusions.

In het artikel komen onder andere aan de orde figuren van een gans-havik, eend-konijn, slak-walvis en kat-zwaan. Duidelijk wordt ervaren dat er bewegingen zijn. Daarna volgen artikelen als het verschijnsel van de ingekapselde illusie, amodale voltooiing (Poggendorff- en Gerbino-illusie), subjectieve contouren (door Barbara Gillam) zoals de figuren van Kanizsa, het Ternus effect (drie schijfjes op een rijtje), twee sinusoïden en het laatste artikel over resultaten uit experimenten met illusies door hoeveelheid, een klein onderzoeksgebied op het vlak van visuele illusies met het gebruik van klassieke illusies voor het uitvoeren van experimenten.

Sectie zeven beschrijft de visuele omstandigheden van attentie en oplettendheid. Bij het observeren van gegroepeerde vlekjes verdwijnen door oogbewegingen zo af en toe één of meerdere vlekjes, die overigens niet echt verdwijnen. Ook komt aan de orde het beroemde experiment voor het onderzoeken van oplettendheid van kijkers naar scènes, door een vrouw in een gorillapak langs een groep personen te laten lopen, die actief zijn met een balspel. Meerdere deelnemers aan het experiment zagen de gorilla niet.

Sectie acht beschrijft het binoculair zien en stereoscopische waarnemingen. Waarneming is in de basis opgebouwd uit een serie bewuste en onbewuste visuele prikkels uit de omgeving, die in ons brein verwerkt worden. Het eerste artikel geeft informaties over monoculair, binoculair en stereoscopisch zien onder de titel “de illusie van beeldverdwijningen”. Illusies zorgen voor disoriëntaties tussen de eigenschap en uiterlijk van een object of scène Er kunnen gemakkelijk ongelijke visuele stimuli worden afgebeeld op corresponderende gebieden van de twee ogen, waardoor een klein ogenblik sprake is van een monoculaire waarneming. Het geheel van het artikel is een interessante inleiding in het stereoscopisch zien. (Wordt vervolgd).

Bron: The Oxford Compendium of Visual Illusions, Oxford University Press, 2017.