Het fenomeen spel in de moderne kunst

In een groots opgezette expositie toonde het Kunstmuseum Liechtenstein op een vermakelijke en tevens educatieve wijze de relatie tussen kunst en spel. De samenstellers gaven voorafgaand aan het uiteindelijke concept meerdere antwoorden op vragen als: “Is de kunstenaar een mens?”, “Is het een experimenteerder en ontdekker of een knutselaar?”, “Is het een clown of een toneelspeler?” en “Hebben kunst en spel iets gemeenschappelijk?”.

Kunst und Spiel seit Dada

Het fenomeen van het spel in de kunst was tot dat moment nog geen thema in een groot opgezette tentoonstelling. Met een verzameling kunstwerken van verschillende kunstenaars hebben de samenstellers van de expositie “Faites vos jeux! Kunst und Spiel seit Dada” het publiek getoond dat het kunstzinnige experimenteren en het speelse denken belangrijke aspecten van de moderne kunst zijn. Grenzen tussen bijzondere scheppingen, de keuze voor gebruik van allerlei materialen, kunstvreemde thema’s en verschillende stijlen tussen ontwerpers en kunstenaars waren in de expositie in vele kunstwerken tot uiting gebracht.

Door het specifieke onderwerp van deze expositie was het aanbod aan stijlen bijzonder groot.
Het geheel omvatte alle kunstvormen en merkbare verbindingen tussen muziek, film, pedagogiek en theater. Het spel in de kunst stond daarbij centraal. Talrijke kunstwerken uit de 20e en 21e eeuw van onder andere René Magritte, Meret Oppenheim, Alexander Calder, John Cage, Mike Kelley, Max Ernst, Cindy Sherman, Marchel Duchamp en Tony Oursler waren vertegenwoordigd. Echter ook de kinetische kunstwerken van Jean Tinguely, de vouwkunst van Bruno Munari en de spraakmakende kunstwerken van Robert Filliou waren aanwezig.

Speciaal voor de expositie verscheen een rijk geïllustreerde catalogus met artikelen over het spel en spelelement in de kunst. Voorbeelden zijn de kleurrijke uitdrukkingen van een clown door Cindy Sherman, het beroemde schaakspel van Duchamp met het model Eva Babitzs en zijn fel begeerde kunstdozen en het vrolijke spel van Stan Laurel en Oliver Hardy. Voor studenten kunstgeschiedenis en geïnteresseerden in de ontwikkelingen in de moderne kunst is deze catalogus een uitstekende bron van inspiratie en medium voor verrijking van kennis.

ISBN 3 7757 1621 1, “Kunst und Spiel seit Dada”, Nike Bätzner, Hatje Cantz Verlag, 2005, 222 pagina’s.

Kunstmuseum Liechtenstein, Städtle 32, FL-9490 Vaduz, www.kunstmuseum.li.