Het ontstaan van de naam Vrije School

In een speciaal voorlichtingsboekje geeft de auteur Hansjörg Hofrichter een beeld over de naam Waldorf in een historisch perspectief. De naam wordt vooral met pedagogie geassocieerd. In Nederland is deze naam sterk verbonden met de Vrije School. Aan het begin van de 20e eeuw werd in Stuttgart de eerste vrije school (in Duitsland Waldorfschool genoemd) door Emil Molt en Rudolf Steiner gesticht. De school werd aanvankelijk alleen door de kinderen van de werknemers van de Waldorf-Astoria Sigarettenfabriek bezocht.

Waldorf - De Vrijescholen

De naam Astor heeft een relatie met de ondernemende jongeman Johann Jakob Astor uit het dorpje Walldorf bij Heidelberg, die al op een leeftijd van 20 jaar zijn geluk in Amerika zocht. Bij de stichting van de eerste Vrije School kwamen de spirituele ideeën van Steiner samen met de zakelijke kracht van Molt. De door Steiner gepresenteerde methode voor leren en opvoeden sprak vele ouders aan. De sterke groei in Vrije Scholen is daar het bewijs van. Zijn vernieuwingen hebben een invloed op de didactische en methodische grondslagen en invloed op de schoolstructuur. Een ander bijzonder kenmerk is het sociale principe van de gelijkheid van de mens.

“Ieder kind doet zijn best, doet wat het kan.” Op de Vrije School treft men derhalve geen selectie naar vermogens aan. Een ander kenmerk is de ‘meegroeiende’ klassenleerkracht. Naast de ontwikkeling van intelligentie, zien deze scholen het als taak om ook de emotionele, verbale en sociale intelligentie te ontplooien. Het schoolfeest speelt een belangrijke rol in de vorming van de leerlingen. Muziek en beeldende vorming gaan daarin samen. Velen waarderen de gekozen leervorm van zelfstandigheid.

Tot het jaar 1919 was ‘Waldorf’ een merknaam met meer dan honderd jaar traditie. De plaatsnaam ‘Walldorf’, waar de oorspronkelijke naam vandaan komt, heeft op haar weg naar Amerika een ‘l’ verloren. De merknaam voor sigaretten kreeg vanaf dat moment een culturele dimensie. Andere internationaal bekende namen rondom de boeiende geschiedenis zijn die van het Waldorf-Astoria Hotel en de firma Reemtsma. De brochure geeft een goed beeld van de geschiedenis en over het concept van de Vrije Scholen, waarvan er ook in ons land meerdere dagelijks werken aan het onderwijs aan kinderen op basis van een pedagogisch, opvoedkundig en cultureel concept. De Nederlandstalige brochure is verkrijgbaar bij de Duitse Bond van Vrije Scholen.

ISBN 3 927286 37 0, “Waldorf - De Vrijescholen”, Hansjörg Hofrichter, Bond van Vrije Scholen, 2006, 32 pagina’s.