Het periodiek systeem der elementen bestaat 150 jaar (1)

Het wereldbekende periodiek systeem der elementen maakt vooral bij scholieren een kleurrijke en wonderlijke eerste indruk bij een kennismaking ervan tijdens de eerste scheikunde les. Een merkwaardig “bouwwerk” van horizontale en verticale vlakjes met één- of tweeletterige afkortingen van soms herkenbare, maar meestal onbekende tot zelfs moeilijk uitspreekbare stoffen, de chemische elementen. Het periodiek systeem bevat alle nu bekende chemische elementen, gesorteerd in een tabel volgens hun atoomnummers (het aantal protonen in de atoomkern) en in een algemeen aangenomen schematisch overzicht met een gedefinieerde structuur.

Tanz der Elemente

Het huidige overzicht van het periodiek systeem is gebaseerd op een eerste herkenbare tabel gepubliceerd door de Russische scheikundige en onderzoeker Dmitri Mendelejev (1834-1907) op 1 maart 1869, inmiddels 150 jaar geleden. Met zijn model toonde hij periodieke trends aan in de toen bekende elementen. Hij voorspelde toen ook al een aantal eigenschappen van toen nog onbekende elementen. Na de ontdekking van nieuwe elementen werd zijn eerste tabel in ruime mate verder uitgebreid.

In het nieuwe boek “Dans van de elementen - over de fascinatie van het periodiek systeem van de elementen” beschrijft de auteur Michael Pilz op onderhoudende en spannende wijze over het tot stand komen van de tabel van Mendelejev en de bijdragen aan de inhoud ervan door vele andere wetenschappers en onderzoekers. Hij vertelt over de culturele geschiedenis van de scheikunde en beschrijft scheikunde als de vrolijkste wetenschap van de huidige tijd.

Hedendaagse uitvoeringen van het periodiek systeem van de elementen gepresenteerd door de postbedrijven van Portugal en Togo in 2019.

Door de resultaten van onderzoek van atomen en elementen, die rond 1800 beschikbaar kwamen, onderzochten scheikundigen allerlei stoffen, materialen en materie en ontstond er in de eerste helft van de 19e eeuw een “jacht” op de elementen. Het werd de hoogste tijd om een ordening te ontwikkelen in de inmiddels grote hoeveelheid ontdekte nieuwe elementen. (Wordt vervolgd).

ISBN 978-3-7017-3483-2, “Tanz der Elemente”, Michael Pilz, Residenz Verlag, 2019, 222 pagina’s.