Het periodiek systeem van de elementen telkens uitdagend (3)

Er zijn in de 20e eeuw meerdere monografieën over chemische periodiciteit verschenen. De auteur geeft aan dat de oude monografieën over het periodiek systeem niet erg aantrekkelijk zijn om te lezen. In het algemeen bevatten deze studieboeken slechts een verzameling van droge feiten die meestal aangeven dat alles verklaard kan worden in termen van groepen en perioden.

The Periodic Table

Hoewel er voorgangers bestaan, werd de eerste herkenbare tabel gepubliceerd door Dmitri Ivanovitsj Mendelejev, in 1869. Hij ontwikkelde zijn tabel om periodieke trends aan te tonen in de verzameling van destijds bekende elementen. Mendelejev voorspelde ook enkele eigenschappen van toen onbekende elementen, waarvan hij verwachtte dat die de nog openstaande gaten in de tabel zouden opvullen.

Bij de ontdekking van ieder van deze elementen bleken zijn voorspellingen steeds grotendeels correct. Het periodiek systeem van Mendelejev is sindsdien uitgebreid en verfijnd met de ontdekkingen (en de synthese) van nieuwe elementen. Daarnaast werden er nieuwe theoretische modellen ontwikkeld om scheikundig gedrag van elementen te verklaren.

In de eerste decennia van de moderne chemie was de atomaire massa (gewicht) van een element een onderwerp van discussie. Het periodiek systeem is een raamwerk om chemisch gedrag te analyseren en is ook uitgebreid in gebruik in de natuurwetenschappen. De auteur bekijkt patronen en trends vanuit verschillende perspectieven waardoor de lezer wordt gestimuleerd tot nadenken.

Ongetwijfeld zijn er nog meer interessante en/of merkwaardige verbanden en patronen waarvan de auteur zich niet bewust is. Elke lezer die een over het hoofd geziene overeenkomst of patroon ziet, wordt verzocht dit per e-mail onder de aandacht van de auteur te brengen. Het boek bevat veel literatuuroverzichten en een trefwoordenregister.

ISBN 978-981-124-949-5, “The Periodic Table”, Geoff Rayner-Canham, World Scientific Publishing, 2022, reprint, 296 pagina’s, £ 40.