Het surrealisme betovert onze visuele waarneming

In het Kunstmuseum Basel vond in 2009 de bijzondere expositie “Les Yeux enchantés” plaats. De samenstellers toonden kunstwerken uit het eigen bestand van de speciale afdeling Kopergravurekabinet van het museum.

Les Yeux enchantés

De getoonde werken vormen samen een historisch kern van tekeningen, gouaches, aquarellen en gravures uit een periode van 1920 tot ruim in de jaren na 1940. In een zeer mooi uitgevoerde en gelijkluidende catalogus zijn alle getoonde kunstwerken afgebeeld en gedetailleerd besproken. Het surrealisme is van oorsprong begonnen in een kring van literaire liefhebbers en is in 1924 onder aansturing van André Breton gestart als een kunstbeweging met gelijk “denkende” en “scheppende” kunstenaars. Hij was de man die leden toeliet tot het gezelschap of aangaf om de beweging te verlaten. Streng georganiseerd, maar wel met een geweldige en unieke uitstraling in een breed scala van vormen, beelden, sculpturen, schilderijen, tekeningen en een veelvoud aan gemengde technieken. De expositie laat slechts een deel van dit fascinerende en oogstrelende oeuvre zien en vooral beleven. Aan de hand van een geïllustreerde kunstenaarsblik wordt in de catalogus ingegaan op gebruikte grafische technieken en kunstzinnige strategieën, die de surrealisten ontwikkelden, om hun droomwerelden en het onderbewuste een visuele uitdrukkingsvorm te geven. Voor de eerste maal werd in het kader van dit mooie project het bezit van het museum op een wetenschappelijke wijze in kaart gebracht voor het geïnteresseerde publiek en voor vele liefhebbers van surrealisme. In de expositie en in de catalogus ziet de bezoeker werk van Alberto Giacometti, Otto Abt, Paul Klee, Max Ernst, André Masson, Joan Miró, Yves Tanguy, Hans Arp, Otto Tschumi, Man Ray en van vele andere beroemde surrealisten. Van alle deelnemende kunstenaars zijn ruime beschrijvingen en meerdere illustraties in de catalogus opgenomen. Een inleiding geeft een duidelijk beeld van het ontstaan van deze spraakmakende kunststroming.

ISBN 978-3-86678-144-3, “Les Yeux enchantés”, Anita Haldemann, Kerber Verlag, 2008, 152 pagina’s.

Kunstmuseum Basel, St. Alban-Graben 16, CH-4010 Basel, www.kunstmuseumbasel.ch.