Historische ontwikkelingen van 3dimensionale beelden

De illusie van driedimensionaliteit staat door beschikbare moderne 3D-technieken op het gebied van cinema, computerspelletjes en televisie in de afgelopen jaren onder bijzondere belangstelling bij het publiek, de wetenschap, de techniek en handel. De expositie “Seh(n)sucht 3D” gaat over de representatie van ruimtelijke visuele beeldtechnieken en het gebruik in diverse media.

Seh(n)sucht 3D

Het was reeds bekend in de vroege geschiedenis, dat er twee ogen nodig zijn voor een ruimtelijke beleving. Aan het begin van de Renaissance werd het wiskundig construeerbaar perspectief ontdekt. In de eerste helft van de negentiende eeuw werd voor het eerst ook het ruimtelijke zien fysiek aangetoond. 3D-effecten in tweedimensionale beelden zijn vandaag de dag stevig geëvolueerd naar verschillende media en worden dan ook veelvuldig gebruikt in de beeldende kunst. Zo speelt in bergachtige landen als Tirol de derde dimensie op het gebied van cartografie een essentiële rol.

Belangrijk zijn de creaties van ruimtelijke effecten bij geschilderde landschapspanorama's. Al deze voorbeelden en vele andere aanvullingen bij het fenomeen van driedimensionale waarneming maken deel uit van deze leerzame, vermakelijke en magische expositie in de unieke mooie ruimten van het museum. De bijbehorende catalogus beschrijft de historische ontwikkelingen op een onderhoudende en geïllustreerde wijze. De samenstelster van de catalogus heeft vijf uiterst interessante artikelen in de als studietijdschrift 20 uitgevoerde catalogus opgenomen. Meerdere illustraties geven passende historische beelden uit de provincie Tirol. Tot en met 23 november 2014 zijn de opstellingen te bewonderen.

Historische houten stereokijkers voor 3D-stereofoto's.

Het eerste artikel beschrijft ruimtelijke waarneming, de kunst van de ruimtelijke illusie, het fenomeen van optisch bedrog en diverse driedimensionale technieken, zoals het stereogram en het 3D-anaglyf. Ook komt het ontstaan en de uitvoering van anamorfosen in woord en beeld aan de orde. Het tweede artikel bespreekt de beroemde kijkkasten uit de 18e en 19e eeuw. De cilindervormige schilderijen bestaan er al sinds de 18e eeuw en werden opgenomen in grote ronde gebouwen, de zogenoemde Panorama voorstellingen. Meerdere Panorama’s zijn ook nu nog succesvol bij het publiek. De publicatie eindigt met artikelen over het reliëf van landschappen in 3D en het 3D gebruik in de computerwereld en in videospelletjes.

ISBN 978-3-900083-53-3, “Seh(n)sucht 3D”, Claudia Sporer-Heis, Tiroler Landesmuseum, 2014, 68 pagina’s, € 14,80.

Tiroler Landesmuseum, Museum im Zeughaus, Zeughausgasse 1, A-6020 Innsbruck, www.tiroler-landesmuseum.at.