Hoe een kunststroming de wereld als DADA veroverde

In een uiterst klein dik boekje (15,5 cm x 10 cm) met de titel “DADA total”, vindt de lezer een schat aan verrassende illustraties en kunstzinnige bijdragen van dadaïsten, als Hugo Ball, Hans Arp, Max Ernst, Man Ray, Emmy Hennings, Tristan Tzara. Het dadaïsme of kortweg DADA was een culturele beweging die tijdens de Eerste Wereldoorlog in een overvolle ruimte van Cabaret Voltaire in Zürich in het neutrale Zwitserland is ontstaan.

DADA total

Hoe DADA als reactie op wereldproblemen in moeilijke omstandigheden toch van de grond kwam is op indrukwekkende wijze in het hoofdstuk DADA Zürich door veelal korte bijdragen beschreven. Al snel werd er tevens een DADA Berlijn gestart met een groep aan personen die allerlei eigen meningen voor het voetlicht brachten. Er werden in de begintijd definities van DADA en van dadaïsten opgesteld.

Kunstenaars werden zeer kritisch en speelden met experimentele kunstuitingen. Ook werden verschillende manifesten opgesteld. “Wat wij DADA noemen, is een dwaas spel uit het niets waarbij alle hogere vragen betrokken zijn; een gladiatorengebaar; een spel met de armoedige overblijfselen; een uitvoering van geposeerde moraal en een overvloed.” Een tekst van Hugo Ball op de achterzijde van dit wel zeer informatieve boekje over het fenomeen dat DADA heet. Er is verder info over andere plekken in Europa waar DADA-groepen ontstonden.

ISBN 978-3-15-011041-6, “DADA total”, Karl Riha en Jörgen Schäfer, Verlag Philipp Reclam, 2016, 384 pagina’s.