Indrukwekkend overzicht 100 jaar kinetische kunst (1)

De eerste voorzichtige vormen van lichtkunst en kinetische kunst gaan terug naar de jaren 1910. Er ontstond een kunstvorm onder de benaming kinetisme binnen een diversiteit van een gevarieerd aanbod aan kunstuitdrukkingen met licht en beweging en creatieve combinaties met deze items.

Actie ↔ Reactie. 100 jaar kinetische kunst

Aanvankelijk waren weinig kunstenaars gecharmeerd van het kinetisme en werd er op kleinere schaal binnen de historisch bepaalde vernieuwingen in de kunst geëxperimenteerd met de mogelijkheden van licht, verlichting, schaduw en bewegende materialen, objecten en collages. Alles begint echter bij de drang of de wens van de kunstenaar om licht te verbeelden en beweging uit te drukken in een kunstwerk.

De ontwikkelingen en innovaties in onze wetenschappelijke en technische kennis, zoals het onderzoek naar het gebruik van kleuren, de fotografische studie van bewegingen en de uitvinding van de film- en videocamera, verhoogden de interesse en aantrekkelijkheid voor deze fenomenen en maakten het ontdekken van kunstzinnige vertalingen uitdagender en veel eenvoudiger.

Tussen Nederland en kinetische kunst bestaat een historische relatie door een eerste grote expositie in 1961 in het Stedelijk Museum Amsterdam. In die periode stond de kinetische kunst nog in de kinderschoenen en de protagonisten waren jong en divers in hun meningen en werkzaamheden, maar de stroming van het kinetisme was wel in heel Europa aanwezig. Enige jaren daarvoor was er al een expositie in Parijs waaraan jonge kunstenaars als Yaacov Agam, Pol Bury, Jesús Rafael Soto en Jean Tinguely mee deden.

De flyer van de expositie (li) en (re) de voorzijde van een uitvouwbare experimenteerset voor het leren en maken van kunstwerken door de jonge “kunstenaars” en bezoekers van de Kunsthal.

Hun werk werd getoond naast gevestigde kunstenaars als Marcel Duchamp, Victor Vasarely en Alexander Calder. In 1966 volgde ook een forse tentoonstelling in het Van Abbemuseum in Eindhoven onder de titel KunstLichtKunst. De stroming van kinetische kunst maakt voortdurend min of meer intense fasen van activiteiten en creaties door, zelfs in de huidige periode. (Wordt vervolgd).

ISBN 978-94-014-5623-4, “Actie ↔ Reactie. 100 jaar kinetische kunst”, Charlotte van Lingen, Lannoo Uitgeverij, 2018, 216 pagina’s.

Kunsthal Rotterdam, Westzeedijk 341, 3015 AA Rotterdam, www.kunsthal.nl.