Kennis- en ervaringsniveau in de neurowetenschappen

Ons brein lijkt in zijn doen en laten op een denk-, opdrachten- en doemachine met een modern 24/7 leven vol onbewuste en bewuste handelingen en andere activiteiten. Al eeuwenlang is men op zoek naar de geheimen van het brein en wordt het functioneren ervan tot in de microdetails onderzocht. Voor velen blijft het brein nog steeds een mysterieus orgaan. Maar er zijn inmiddels meerdere wetenschappers door hun studie, onderzoek en experimenten op de hoogte van de globale werking van het menselijk brein.

Hersenwerk

Wereldwijd heeft zich een nieuwe innovatieve wetenschap rond de geheimen en de werking van de hersenen ontwikkeld: de neurowetenschappen. En dat dankzij zeer kostbare hightechapparatuur, supersnelle computers en vooral dankzij kolossale subsidies en studiebeurzen vanuit overheden en organisaties. Gelukkig zijn er fantastische resultaten bereikt, die dankzij publicaties, verhandelingen en voordrachten voor het publiek toegankelijk zijn. Onder aansturing van de auteur en wetenschapper Max van der Linden en met medewerking van collega wetenschappers is het boek “Hersenwerk” tot stand gekomen.

In de aantrekkelijke en helder geschreven bijdragen geven zeven jonge neurowetenschappers een beeld van de meest recente ontwikkelingen binnen de neurowetenschap in de 21e eeuw. Ook wordt regelmatig teruggekeken naar vele mijlpalen in de ontwikkelingen van hersenonderzoek, belangrijke onderzoekstechnieken en theorieën van de neurowetenschappen anno 2017. Het team van 7 wetenschappers heeft ook hulp ontvangen van collegawetenschappers bij het doornemen van manuscripten voor verschillende hoofdstukken.

In de hoofdstukken worden de belangrijkste neurale aspecten van onze gevoelens, gedachten en van ons gedrag behandeld. Om als geïnteresseerde leek alles goed te kunnen volgen, is het noodzakelijk om enige kennis te krijgen van de neuroanatomie en van methoden waarmee neurowetenschappers hun onderzoek uitvoeren. Daarom bespreken auteurs de vorm en functie van het neuron, de anatomie van het centrale en autonome zenuwstelsel, de bouw van ons brein en de verschillende onderdelen en functies ervan.

Dankzij de resultaten van de wetenschappelijke onderzoeken van de Italiaanse arts Camillo Golgi (1843-1926) en de Spaanse patholoog Santiago Ramón y Cajal (1852-1934) werd aan het eind van de 19e eeuw de basis gelegd voor de neurologie.

Het tweede hoofdstuk “Van neuron tot netwerk” gaat het in het bijzonder over de geschiedenis van de neurowetenschappen. Dit gedeelte is extra interessant voor de nieuwsgierige lezers door de detailleringen en de vele kleine successen, die uiteindelijk de grondslag vormden voor een stormachtige ontwikkeling in de neurologie en de neurowetenschappen. Dankzij slimme experimenten en observaties met nieuwe technieken en geavanceerde apparatuur zijn oudere methoden en theorieën compleet vervangen.

Door de vele live hersenoperaties in tv-programma’s is de interesse in het wel en wee van ons brein sterk toegenomen. De geschiedenis van de neurowetenschappen laat ook een paradox zien. Hoe meer wij weten over ons brein, hoe complexer het wordt om alles te begrijpen en ons voor te stellen. Kunstmatige intelligentie is daarom waarschijnlijk nog ver van ons weg.

Door de diversiteit van de onderwerpen en de verschillende manieren van beschrijven en uitleggen is het antwoord daarop in het boek gegeven. Over visuele waarneming, het samenspel van zinnen en geest, heeft de wetenschap al veel in kaart gebracht. Ook visuele illusies komen ter sprake. Een hoofdstuk met informatie uit de praktijk. Een boek voor vakgenoten en onderzoekende personen.

ISBN 978-90-5875-867-5, “Hersenwerk”, Max van der Linden, e.a., Boom uitgevers, 2017, 240 pagina’s.