Kleurrijke landschappen tussen aarde en de hemel

Kunstschilder Vincent van Gogh leefde een groot deel van zijn werkzame leven tussen zijn zo geliefde en zo inspirerende landschappen. Die mooie landschappen hebben hem en zijn kunst fundamenteel gevormd. In die situatie realiseerde hij met een grote regelmaat een veelzijdig en kleurrijk oeuvre.

Vincent van Gogh. Zwischen Erde und Himmel: Die Landschaften

Hij schilderde stads- en dorpsgezichten, rivieroevers, boerderijen, weilanden, korenvelden, tuinen, parken en boomgaarden. Maar hij schilderde ook veel vormen van kleurrijke landschappen en de vele vormen van de ontwikkelingen in de industrialisering. Een enorme reeks van landschapsvormen is het zichtbare resultaat van deze inspanningen. Kenners van het werk van Van Gogh zien juist in die landschappen zijn ontwikkelingen in zijn omvangrijke oeuvre. Na de periode in zijn geboorteland raakt hij geobsedeerd door de Franse kunst tijdens zijn verblijf in Parijs. Hij brengt meer licht in het werk en de werken worden kleurrijker en feller van kleur, om uiteindelijk in Arles en in Saint-Rémy zijn zo karakteristieke kleuren en penseelaanzet. De laatste periode in zijn zeer korte kunstzinnige leven bracht hij door in Auvers. Een serie van zijn mooiste landschappen ontstond juist in het laatste jaar van zijn leven in 1890. Hij werd maar 37 jaar, maar had een geweldige invloed op de beeldende kunst van de 20e eeuw. In een bijzonder mooie tentoonstelling in het moderne Kunstmuseum Basel konden bezoekers in 2009 op een ontspannen wijze genieten van de voorstellingen op zeventig schilderijen van de kunstschilder Vincent van Gogh.

Het Kunstmuseum Basel heeft jarenlang gewerkt aan de voorbereidingen van deze rijke expositie en behoort als museum met haar kunstcollecties tot de groep van de belangrijkste musea van Europa. In de bijbehorende catalogus vinden lezers en kunstliefhebbers een schat aan informatie over het leven en het werk van Van Gogh.

In het inleidende artikel “Oog en emotie - Van Goghs landschappen” schrijft auteur Gottfried Boehm over de opvallendste kenmerken in het leven van Van Gogh. De belangrijkste kenmerken daarvan zijn samen te vatten in de combinaties van de begrippen genie en waanzin en berusting en zelfdestructie. Maar ook is er aandacht voor zijn eenzaamheid en populariteit. De stijl van Van Gogh heeft zeker meerdere kunstenaars in hun werk beïnvloed. Alle werken in de expositie zijn afgebeeld in de catalogus. Ook bevat het kunstboek de biografie van Vincent van Gogh, die op 30 maart 1853 werd geboren in Zundert. In 1872 startte de briefwisseling met zijn broer Theo. Hij verbleef en werkte vele jaren in Nederland en vestigde zich in het 1886 in Frankrijk. Zijn broer was altijd in zijn omgeving. In 1888 ontmoette hij de kunstschilder Gauguin en was daar erg gelukkig mee. Zijn schilderijen worden over de wereld door velen bewonderd en de exposities als altijd zeer goed bezocht.

ISBN 978-3-7204-0184-5, “Vincent van Gogh. Zwischen Erde und Himmel: Die Landschaften”, Nina Zimmer en Seraina Werthemann, Hatje Cantz Verlag, 2009, 312 pagina’s.

Kunstmuseum Basel, St. Alban-Graben 16, CH-4010 Basel, www.kunstmuseumbasel.ch.