Kunstpalast Düsseldorf laat werk van Tinguely bewegen

Onder de titel “Super Meta Maxi” toont het Museum Kunstpalast Düsseldorf tot en met 14 augustus 2016 bewegende spectakulaire kunstwerken van de Zwitserse kunstenaar Jean Tinguely (1925-1991). Jean Charles Tinguely werd geboren in de Zwitserse stad Fribourg. Jean of Jeannot, zoals hij door zijn vrienden vaak werd genoemd, was het enige kind van de familie, die al snel naar Basel verhuisden. Als jonge man volgde Tinguely een opleiding als decorateur en leerde veel over de moderne kunst in een vaktechnische vervolgopleiding. Na zijn opleiding ontwierp en bouwde hij etalage-opstellingen.

Jean Tinguely. Super Meta Maxi

Op 28-jarige leeftijd vertrok hij naar Parijs en maakte zijn eerste verkoopbare kunstwerken. Hij interesseerde zich snel voor de beweging. “Alles beweegt, stilstand bestaat niet”, is zijn gevleugelde en beroemde uitspraak. Allereerst realiseerde Tinguely kleine en beweeglijke sculpturen en later ontstonden de grote kinetische machines. In een aantal daarvan kon men zelfs klimmen en bewegingen veroorzaken. De titel van de omvangrijke en uiterst boeiende expositie is geïnspireerd op de benamingen van een aantal kolossale kinetische kunstwerken. Hij koos juist voor Parijs omdat in die tijd deze stad bruiste van de kunstenergie, hij inspiratie kon opdoen en zich een beeld kon vormen van de moderne kunst.

Op de vele reizen deed hij telkens ideeën op om ze te verwerken in de kinetische werken, waarvan de beweging door een elektromotor in gang wordt gezet. Jean Tinguely beweerde altijd dat kinderen een boeiend onderdeel zijn van zijn lievelingspubliek, omdat zij de kunstwerken altijd met extra aandacht bekijken en details van dichtbij beoordelen. In zijn machines zijn namelijk heel spannende details ingebouwd en vragen om ontdekt te worden. De expositie kwam tot stand door samenwerking tussen medewerkers van drie musea, te weten het Stedelijk Museum Amsterdam, Museum Kunstpalast en Museum Tinguely Basel. Er zijn meer dan 90 objecten opgesteld.

Grote Méta-Maxi-Maxi-Utopia, Jean Tinguely, mixed media, 1987, 810 x 1683 x 887 cm, Museum Tinguely, Basel, donatie Niki de Saint Phalle, Foto: Christian Baur, © VG-Bild Kunst, Bonn 2016. Unieke bewegende sculturen van Jean Tinguely en (r) van zijn levenspartner Niki de Saint Phalle (foto's gemaakt in het museum).

Meerdere kunstwerken zijn voor het eerst te zien in Duitsland. De bezoekers worden direct uitgenodigd om met alle zintuigen de werken van Tinguely en een aantal tijdgenoten te laten bewegen, te beleven en te ervaren. De werken maken geluid, wind, schaduwen en spelen met onze fantasie, opwinding, verbazing en sensatie. Het is echt heerlijk om zijn prachtige ontwerpen van zo dichtbij mee te maken.

Inmiddels 25 jaar na het overlijden van deze geweldige kunstenaar met zijn tijd-, teken- en schildermachines en zijn verzamelingen van alledaagse dingen, voorwerpen en objecten, die dan ook nog eens massaal in beweging komen, werd het tijd om veel kunstliefhebbers en andere personen met belangstelling voor creatieve uitingen in een overzichtsexpositie alle aspecten uit zijn omvangrijke oeuvre te laten zien. Bij de expositie is een stevige catalogus verschenen in het Duits en Engels met details over de ontwerpen, zijn optredens en zijn ontwikkelingen en heel veel afbeeldingen. In het Stedelijk Museum Amsterdam start de tentoonstelling op 1 oktober 2016.

ISBN 978-3-86335-937-9, “Jean Tinguely. Super Meta Maxi”, Margriet Schavemaker, Barbara Til, Beat Wismer, Verlag der Buchhandlung Walther König, 2016, 248 pagina’s.