Kunstzinnige bronnen voor het surrealisme

Het surrealisme staat als kunststroming bekend als een bijzonder complexe internationale kunstbeweging met twee hoofdpijlers, te weten de literatuur en de visuele kunst. Het surrealisme heeft als stijl altijd een geheel eigen en eigenwijze koers gevaren, zonder zich te storen aan gevestigde en geaccepteerde kunststijlen. Vandaag is het surrealisme duidelijk te zien en te ervaren in specifieke literatuur en kunstuitingen.

The Sources of Surrealism

Surrealisme is zichtbaar en als kunststroming gewaardeerd door vele kunstliefhebbers, critici, studenten en zeker door kunstverzamelaars. Nooit is er zoveel geschreven en gepubliceerd over een kunststroming en vooral niet bij de duistere beginjaren van de opkomst en vormgeving ervan. Een perfecte definitie voor het surrealisme is moeilijk te vinden of af te bakenen. Toch is er internationaal gezien een algemene overeenstemming over het ontstaan, de inhoud, het doel en de vormgeving van het surrealisme. Vele kunstenaars hebben prachtige werken voortgebracht en ook vandaag ontwerpen en creëren nieuw gevormde kunstenaars nieuwe scheppingen.

Vanaf het begin en in loop van de reeds lange geschiedenis is er over het surrealisme veel geschreven in gedichten, novelles, essays, rapporten, manifesten en in andere documenten. Al deze publicaties laten telkens weer een stukje zien over het ontstaan en inhoud geven aan de kunst, die wij surrealisme noemen. Het omvangrijke boek “The Sources of Surrealism” geeft op een speciale wijze een allesomvattend beeld over het ontstaan van het surrealisme aan de hand van een unieke collectie van 234 originele documenten. De teksten zijn door de samensteller geselecteerd uit een enorme schat aan geschriften.

Dankzij de beschikbaarheid van documenten van de voorlopers als Rimbaud en Lautréamont en van de tijdgenoten Raymond Roussell en Alfred Jarry heeft de samensteller een prachtige referentiebron gerealiseerd en geeft hij aan daarmee het verwaarloosde gebied tussen het surrealisme en de gevestigde cultuur en de relatie tot de cinema ontsloten te hebben. De teksten geven een boeiend beeld over de invloed van sommige personen in de beginfase van de ontwikkeling van het surrealisme.

Voordat André Breton zijn beroemde manifest over het surrealisme in de zomer van 1924 schreef, waren er al kunstenaars met inmiddels beroemde surrealistische kunstwerken, zoals die van Giorgio de Chirico (in 1917) en Max Ernst (in 1920). In het boek staan deze en andere werken afgebeeld en beschreven. Naast een begin kent het surrealisme een einde in 1969.

De fascinerende verzameling van feiten, meningen en gebeurtenissen geeft een actuele kijk op deze complexe en vaak tegenstrijdige kunstbeweging en dient als referentieboek voor studenten en voor iedereen met interesse voor de kunst van het surrealisme en kunst in het algemeen.

ISBN 978 0 85331 949 8, “The Sources of Surrealism”, Neil Matheson, Lund Humphries Publishing, 2006, 853 pagina’s.