Leerboek optica

Uit de serie studieboeken voor het vak Natuurkunde in het middelbaar onderwijs geven wij onze lezers, in het bijzonder de lezers in de Duitstalige landen, een beeld van de inhoud en wijze van presentatie van de lesstof van deel 4/II Optica. In de hoofdstukken ‘Optische toestellen’, ‘Kleurgevoeligheid en kleurweergave’, ‘Het zien’ en ‘Optische informatie-overdracht’ worden alle facetten van de optica behandeld. De auteurs van dit bijzondere school- en studieboek geven in de inleiding een beeld van de didactisc he uitgangspunten voor de behandeling van het onderwerp optica.

Handbuch des Physik - Unterrichts-Optik

Voor de leerling is het fototoestel zeker een interessant en veel gebruikt apparaat. Daarom wordt aan de werking van het fototoestel veel aandacht besteed. De voorloper van het fototoestel is de camera obscura, één van de oudste optische apparaten. De camera obscure werd volgens de geschiedenisboekjes al in 1321 door Levi Ben Gerson als hulpmiddel voor het kijken naar de zon toegepast. Ook door Roger Bacon wordt in diezelfde periode de camera obscura genoemd. Het is bovendien verrassend en fascinerend, dat met slechts een speldenprik in een camera uitstekende foto’s gemaakt kunnen worden.

Het boek beschrijft veel eenvoudige experimenten met de camera obscura, besteedt aandacht aan stereofoto’s en autostereogrammen en geeft ruime informatie over meerdere optische apparaten. Het hoofdstuk ‘Kleur en kleurweergave’ beschrijft veel experimenten met kleuren en kleurwaarneming, zoals de experimenten met de Bidwell-schijf, de Mach-schijf en de Benham-schijf. Het fenomeen ‘Zien’ is op een boeiende en aantrekkelijke manier in beeld gebracht. Alle bekende optische verschijnselen, illusies, onmogelijke figuren, vlakverdelingen, verborgen figuren en de stereokinetische effecten van de bekende rondraaiende optische schijven van C.L. Musatti.

Deze zogenoemde rotoreliefschijven zijn in 1924 door hem voor het eerst beschreven. In het laatste gedeelte beschrijven de auteurs de didactische uitgangspunten van het hoofdstuk ‘Optische overdracht van informatie’. Aan de orde komen de fotodiode, de LED, de laserdiode en meerdere experimenten met gemoduleerde lichtstraling. Andere onderwerpen zijn de Nipkow-schijven, de Barcode-lezer en de optische informatie op de compact disc.

Het studieboek bevat veel illustraties en is zeker door de modulaire opbouw ook geschikt voor zelfstudie en voor klassikaal onderwijs. Een gedeeltelijke vertaling voor gebruik in het Nederlandstalige onderwijs is sterk aan te bevelen. Een uitgebreide literatuuropgave en een gedetailleerde trefwoordenregister sluiten dit keurig verzorgde boek af.

ISBN 3-7614-1548-6, “Handbuch des Physik - Unterrichts-Optik”, deel 4/II, Aulis Verlag Deubner & Co.KG., 558 pagina’s.