Magritte organiseerde een parodie op moderne kunst

Onder de titel “René Magritte 1948. La Période vache” toonde het museum Schirn Kunsthalle Frankfurt in 2009 het bijzondere werk van Magritte uit het jaar 1948. Een fascinerende episode in het werk van de Belgische surrealist is tot nu toe vrijwel onbekend gebleven. Onder de naam Période vache hebben musea de kunstwerken uit 1948 samengebracht.

René Magritte 1948

Voor zijn eerste expositie in Parijs in 1948 vervaardigde Magritte in zeer korte tijd een groep schilderijen en gouaches, met afbeeldingen, die sterk afweken van zijn tot dan toe bekende fascinerende werken. In een nieuwe, snelle en agressieve stijl van schilderen ontstonden binnen enkele weken ongeveer 30 volledig ontypische kunstwerken, die tijdens de duur van de expositie in Parijs voor veel opschudding zorgden. Magritte zag deze expositie als een uitgelezen tijdstip om het arrogante kunstpubliek van Parijs een lesje te lezen. Hij heeft zich laten inspireren door comics en karikaturen en wist als geen ander op geraffineerde wijze de kunststijlen van de kunstenaars James Ensor en Henri Matisse te imiteren. Achteraf is echter zijn nieuwe tijdelijke stijl inspiratiebron geweest voor meerdere kunstschilders in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw. Voor het eerst is deze samengebrachte collectie uit 1948 in een grote expositie te bewonderen en mag zeker gezien worden als de schepping van één van de verrassendste kunstenaars ter wereld. René Magritte (1898-1967) was al in de 20er jaren de centrale figuur van de Belgische surrealisten en Parijs was in die tijd het centrum van het surrealisme onder leiding van André Breton. Magritte heeft altijd gewerkt om erkenning te krijgen als schilder van het surrealisme en verbleef daarvoor drie jaar in Parijs. De erkenning bleef uit en Magritte vertrok voor langere tijd uit Parijs. De werken uit de Période vache vormen geen eenheid in motief of stijl, maar vormen meer een patchwork van wisselende pseudo stijlen en reflecties naar zijn toen al forse en erkende oeuvre. Tijdens de expositie in Parijs werd geen enkel beeld van Magritte verkocht en de pers reageerde koel en gereserveerd. Pas rondom 1981 werd de “vergeten” stijl in eer hersteld tijdens een expositie van een aantal kunstwerken. Ruim 40 jaar na de dood van Magritte toonde het museum Schirn Kunsthalle in een mooi concept de werken uit 1948. Een man met drie pijpen en drie neuzen is een typisch plaatje van de Belgische meester van het surrealisme. De bijbehorende catalogus is een juweel voor het oog, kunstkenners en liefhebbers van de prachtige kunst van René Magritte.
Het tweetalige (d/e) kunstboek is gedrukt op dik papier, bevat de inleiding uit 1948 en geeft door meerdere artikelen een goed beeld over de schilder en zijn bijzondere wijze van leven en werken. Zijn werk met Scutenaire groeide uit tot een vriendschap en het boek geeft daar het bewijs van. Het boek bevat ook informatie over exposities, monografieën, catalogi en zijn werken.

ISBN 978-90-5544-768-8, “René Magritte 1948”, Esther Schlicht en Max Hollein, Uitgeverij Ludion, 2008, 176 pagina’s.

Schirn Kunsthalle Frankfurt, Römerberg, D-60311 Frankfurt am Main, www.schirn.de.