Magritte’s werk combineert fantasie, dromen en realiteit (2)

De expositie is samengesteld door de artistiek directeurvan het museum, Guillermo Solana. Meer dan 90 schilderijen heeft hij kunnen selecteren en kunnen aanvullen met een selectie van foto’s en films waarin Magritte, zijn vrouw en andere kunstenaars een rol spelen.

Museo Nacional Thyssen-Bornemisza

De meest foto’s en amateurfilms zijn gemaakt door de kunstenaar zelf en werden beschikbaar gesteld door de uitgever Ludion. Deze materialen en opstellingen worden getoond in de Balkongalerij op de eerste verdieping van het museum. Na sluiting in Madrid zal de expositie ook te zien zijn in het Caixaforum in Barcelona.

In 1950 realiseerden René Magritte en een aantal van zijn Belgische surrealistische vrienden een catalogus van producten van hun zogenaamde coöperatieve vennootschap, La Manufacture de Poésie, met de items die bedoeld waren om het denken en maken te automatiseren, waaronder “een universele machine voor het maken van schilderijen” en beschreven als “zeer eenvoudig te gebruiken en binnen het bereik van iedereen” en waarmee “een bijna onbeperkt aantal denkende schilderijen kan worden samengesteld”.

De schildermachine had precedenten in de avant-garde literatuur, zoals die bedacht is door Alfred Jarry en Raymond Roussel, voorlopers van het surrealisme en wiens uitvindingen het fysieke proces van schilderen benadrukten, zij het door tegengestelde concepten. Bij de eerste demonstraties draaide de machine, maar spoot de verf in alle richtingen, terwijl het resultaat leek op een printer die fotorealistische beelden produceerde.

Het beschreven apparaat door de Belgische surrealisten is anders en was bedoeld om beelden te genereren die zich bewust waren van zichzelf. De Magritte-machine is een metapicturale machine, een machine om denkende schilderijen te maken en die reflecteren op de schilderkunst zelf. (Wordt vervolgd).

Museo Nacional Thyssen-Bornemisza, Paseo del Prado 8, E-28014 Madrid, www.museothyssen.org.