Max Pechstein geïnspireerd door reis naar Stille Zuidzee

Het is algemeen bekend dat de reis naar de Stille Zuidzee voor het oeuvre van de expressionist Max Pechstein (1881-1955) voor een levenslange inspiratie zorgde. Talrijke exposities gaven al aandacht aan het thema Exotisch in de moderne kunst. Max Pechstein is juist een belangrijke vertegenwoordiger van het expressionisme met een dikke knipoog naar het exotische leven in verre streken. Voor een tweede maal organiseren de musea in Reutlingen en Zwickau een expositie met werken van Pechstein, die voornamelijk situaties en beelden tonen uit Palau en andere eilanden in de Stille Zuidzee.

Der Traum vom Paradies

Onder de titel “Der Traum vom Paradies” toont het museum Kunstsammlungen Zwickau tot en met 3 oktober 2016 en het Städtisches Kunstmuseum Reutlingen vanaf 29 oktober 2016 tot en met 22 januari 2017 vele kleurrijke en prachtige expressionistische schilderijen, tekeningen, studies en gedetailleerde reisverslagen van Max Pechstein. Ook bevat de expositie tekeningen, aquarellen en teksten van Lotte Pechstein. Samen met zijn vrouw heeft de schilder veel beleefd op hun wereldreis met een verblijf van 4 maanden in de Pacific.

Centraal in zowel de expositie als in de bijbehorende catalogus staat de indrukwekkende studiereis, het verblijf, de aantekeningen en schetsen in de dagboeken van Max en Lotte. Alles begon na de diverse voorbereidingen met een treinreis naar Genua om in te schepen op 13 mei 1914 op de “Derfflinger”, een in 1908 gebouwd Rijkspoststoomschip, voor een gepland verblijf van twee jaar. Max en Lotte lieten 28 koffers en kisten meereizen en de reis eindigde voorlopig in Hongkong, om vervolgens weer verder te reizen met een ander stoomschip in de richting van Manila en Palau.

Bewaard en getoond zijn de vele schetsen die beiden hebben gemaakt tijdens hun verblijf en kennismaking met de plaatselijke bevolking op meerdere eilanden van Palau. Het is opvallend in het oeuvre van de schilder dat de meeste voorstellingen op de schetsen ook prachtige schilderijen zijn geworden. Veel werk is enkele jaren na de reis ontstaan en meerdere werken pas in 1950. Van meerdere plaatselijke situaties maakten leden van een eerdere expeditie naar de eilandengroep Palau foto’s.

Avond op Palau, Max Pechstein, 1950, olieverf op doek, 80 x 100 cm, privébezit. Plaatje uit catalogus.

Een deel van deze foto-opnamen zijn in de verhalen over Max en Lotte verwerkt, omdat het vermoeden bestaat dat zij ook op die locaties aanwezig waren. Zowel Max als Lotte zijn getalenteerde kunstenaars, die met hun composities de volledige sfeer van de voorstelling kunnen overbrengen bij de toeschouwers. Lezers van dit zeer informatieve en prachtig uitgevoerde document voor kunstliefhebbers en voor alle docenten en studenten in studies en leergangen Kunst en Kunstgeschiedenis krijgen ook interessante foto-opnamen uit de privésfeer van de familie Pechstein te zien.

Zijn terugkeer uit de Stille Zuidzee verliep via Hawaii, San Francisco, New York naar Rotterdam. Van daaruit reisde hij door naar zijn geboortestad Zwickau, om zich op 27 september 1915 voor een militaire opleiding te melden in de plaatselijke kazerne. Na terugkeer uit het leger aan het begin van 1917 schildert hij honderden werken met scènes uit Palau. In de verhalen in het kunstdocument wordt de lezer geïnformeerd over de achtergronden van de dagboeken van het echtpaar, over de foto’s van het expeditie team, de financiering van de reis en de beeldmotieven. Overzichten met aanvullende literatuur, expositiecatalogi en monografieën. Voor aanvullende informatie kijk op de website www.kunstsammlungen-zwickau.de en op www.kerberverlag.com.

ISBN 978-3-7356-0237-4, “Der Traum vom Paradies”, Aya Soika, Kerber Verlag, 2016, 224 pagina’s.