M.C. Escher bracht kunst, illusies en wiskunde bijeen

De kunst van Maurits C. Escher staat hoog aangeschreven bij de kunstliefhebbers en zeker ook bij wiskundigen over de gehele wereld. Regelmatig vinden er groots opgezette en kleinere exposities plaats met kunstwerken, voorwerpen en objecten van de beroemdste Nederlandse kunstenaar en graficus Maurits C. Escher (1898-1972). De laatste expositie met werk van Escher vond in ons land plaats in Paleis Soestdijk met een beperkt overzicht uit zijn oeuvre.

Escher op reis

Deze expositie leverde wel een compacte catalogus op met afbeeldingen van werken uit zijn Italiaanse en Baarnse perioden. In het museum “Escher in Het Paleis” in Den Haag zijn werken van M.C. Escher permanent aanwezig en geëxposeerd. In het kader van het evenement Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 zijn er veel activiteiten georganiseerd om Leeuwarden en Friesland meer bekend te maken in Nederland en aan de rest van de wereld. Voor het Fries Museum aanleiding om extra aandacht te vragen voor één van de beroemdste inwoners van de stad Leeuwarden in de waardevolle en fascinerende expositie “Escher op reis”.

Maurits Cornelis Escher is namelijk 120 jaar geleden geboren in de oorspronkelijke locatie Stadspaleis van Leeuwarden, waarin momenteel het Keramiekmuseum Princessehof is gevestigd. Door het type werk van zijn vader volgt in 1903 een verhuizing naar Arnhem. Zijn voorkeur voor schetsen en tekenen liet hij al merken tijdens zijn middelbare schooltijd. Zijn ouders gaven de voorkeur aan het volgen van een opleiding architectuur, maar Maurits wilde liever kunstenaar worden. Maurits is de jongste van de vijf zoons in het gezin. Op zijn vijftiende reist hij met zijn ouders voor het eerst naar het buitenland en legt met zijn fotocamera zijn ervaringen vast.

Relativiteit, M.C. Escher, 1953, © The M.C Escher Company BV, All right reserved, www.mcescher.com. De expositie “Escher op reis” is voorzien van diverse folders, beschrijvingen en mooie plaatjes.

Hij schetste al in 1917 de spoorbrug over de Rijn bij Oosterbeek en werkt de schets uit tot een ets. Als Maurits 21 jaar oud is, gaat hij studeren op de School voor Bouwkunde en Sierende Kunsten in Haarlem. Dankzij een studieadvies van de vooraanstaande grafiekdocent Samuel Jesserun de Mesquita aan de ouders van Maurits gaat hij zich richten op de grafische en decoratieve technieken in zijn studie. Zijn latere voorkeur voor ongebruikelijke perspectieven, reflecties en beeldherhalingen tekent zich al af in zijn werk. De Mesquita wordt zijn grote leermeester en in navolging van De Mesquita stapt Escher over op de voor hem nieuwe grafische techniek, de houtsnede.

Tijdens zijn opleiding in Haarlem reist Maurits met zijn ouders naar het buitenland. Die reis brengt hem in Florence. Direct na beëindiging van zijn studie vertrekt de dan 24-jarige Maurits voor maanden naar Italië om al schetsend het landschap te verkennen. Zowel in de expositie als in de bijbehorende catalogus is de ontwikkeling als kunstenaar op een perfecte wijze in beeld gebracht. Het is zijn bezoek aan het Alhambra in Granada geweest dat absoluut ervoor heeft gezorgd dat Escher zich stortte op kunst met optische illusies op het grensvlak van kunst en wiskunde. Een expositie die moet worden bezocht.

ISBN 978-94-625-8275-0, “Escher op reis”, Federico Giudiceandrea, WBooks, 2018, 192 pagina’s.