Meetkundige ontwikkeling in het klassieke Griekenland

Volgens de auteur van het boek “Meetkunde in het klassieke Griekenland” is er nog een groot raadsel op te lossen, namelijk het raadsel van de uitvinding van de meetkunde. Het gebruik van de meetkunde is echter in ruime mate terug te vinden in de oud-Griekse beschaving in de vorm van stedenbouw, kunst en politieke theorieën. Vanuit de resultaten van zijn wetenschappelijk onderzoek concludeerde de auteur dat er geen sprake is van een god van de meetkunde of een muze van de meetkunde.

Meetkunde in het klassieke Griekenland

De auteur brengt op een heel aantrekkelijke wijze de verdere geschiedenis en de ontwikkelingen van de meetkunde in woord en beeld voor het voetlicht. De ontwikkeling is onlosmakelijk verbonden met Alexandrië, waarvan de wetenschappelijke instellingen, het Museion en zijn bibliotheek, bepalend waren voor wat bewaard is gebleven van alle detailleringen en betekenissen voor de moderne meetkunde. In de periode van Plato en Aristoteles, in de vierde eeuw voor de jaartelling, was meetkunde in Griekenland een volwaardige discipline.

Zij waren de geleerden die symbool staan voor de tegenstelling tussen idealisme en realisme. Met titels van hoofdstukken in het boek als: “Het eerste schandaal in de meetkunde?”, “Euclides, de grondlegger”, “Construeren en vergelijken”, “Archimedes” en “Het verhaal van de kegelsnede”, brengt de auteur op avontuurlijke en op een onderhoudende wijze zijn zienswijze over het ontstaan van de meetkunde. In een uitgebreide chronologie over een periode vanaf de 8e eeuw voor de jaartelling tot de 8e eeuw na de jaartelling krijgt de lezer een gedetailleerd overzicht van alle personen en de belangrijkste feiten en gebeurtenissen uit de geschiedenis van de meet- en wiskunde in die periode van 15 eeuwen.

Tussen alle teksten door geeft de auteur interessante wetenswaardigheden en boeiende uitspraken van wetenschappers uit die periode. Van meerdere archeologische vondsten zijn afbeeldingen opgenomen en besproken. Vele latere vervaardigde schetsen en tekeningen geven de sfeer van toen weer. Natuurlijk is er ook aandacht voor de groep van vijf regelmatige veelvlakken, de meting van de aardomtrek, de stelling van Pythagoras en het werk van Archimedes en zijn beroemde uitspraak “eureka, eureka” en de goddelijke verhouding. Het leerzame boek eindigt met het hoofdstuk “Het einde van de Alexandrijnse wereld”, een beknopt literatuuroverzicht en een uitgebreide index met een trefwoordenregister. Een lees- en leerboek dat thuis hoort bij elke wiskundige en in elke schoolbibliotheek.

ISBN 978-90-8571-348-7, “Meetkunde in het klassieke Griekenland”, Bernard Vitrac, Veen Magazines, 2012, 191 pagina’s.