Met geoefende ogen objectief waarnemen van architectuur

Als wij de ogen openen starten de visuele waarnemingen en nemen wij de omgeving waarin we ons bevinden in ons op door het automatisch verwerken van de combinatie van bewuste en onbewuste beelden en scènes uit de omgeving. Wat wij in werkelijkheid “zien” hangt van meerdere factoren af die bepaald zijn of worden in ons brein. In het algemeen wordt het beeld dat wij willen zien vooraf bepaald door ons neurologische systeem en worden de verschijningen ons bewust.

Architektur wahrnehmen

Het grootste deel van de beelden worden overigens verwerkt zonder dat verder te merken. Alleen wat ons echt interesseert wordt kennelijk versterkt weergegeven en trekt dan onze aandacht. We worden dan gestimuleerd om sterker te kijken naar de geaccentueerde scène of het object. Het bewust kijken naar scènes, objecten, personen en architectuur staat centraal in het fascinerende, veelzijdige en waardevol studie- en ideeënboek “Architectuur waarnemen”. Voor de inhoud van dit boek schreven toonaangevende architecten, bouwkundigen en andere experts bijdragen.

Meerdere gaan in hun bijdragen ook in op aspecten van visuele waar-neming in relatie tot bebouwde omgevingen en klassieke en moderne architectuur. Het boek is samengesteld uit veelzijdige bijdragen die in een bepaalde periode als voordrachten aan de Bauhaus-Universiteit in Weimar zijn gehouden. Na twee opwarmende inleidingen heeft Alexandra Abel in haar artikel “Aandacht voor Architectuur” opdrachten voor de lezers: “Let op uw waarnemingen”, “Maak gebruik van uw waarneming”, “Oefen uw waarneming” en “Tracht uw waarneming te begrijpen”.

Zij geeft ook toelichtingen op sterke punten en zwakkere punten van onze visuele waarnemingen. In het artikel met de filosofische titel “Van boomtakken naar stokken” van Bernd Rudolf beschrijft hij onder andere de wijze van kijken naar architectuur en constateert dat er tegengestelde percepties van een en hetzelfde object mogelijk zijn. Ook brengt hij een beschouwing over het ontwerpen van architectuur en de verschillende uitstralingen en invloeden op de waarnemers.

Een verandering van perspectief vormt in het algemeen een aanpassing van bestaande opvattingen van standpunten of beleving van de omgeving. Aan de hand van kleurrijke foto’s toont hij enkele ontwikkelingen in de architectuur. Door de individuele benaderingen van het onderwerp geven diverse auteurs interessante inleidingen uit de theorie en praktijk van visuele perceptie, zoals een inleiding in de Gestaltpsychologie, geïllustreerd met mooie architectuurfoto’s en een aanstipping van optische illusies en wiskundige vlakverdelingen.

Er is ingegaan op de mate van waarderingen voor moderne tot hypermoderne architectuur, het creeëren van ruimtelijke structuren, de menselijke reacties op bebouwing en zelfs gedenkplaatsen van ongewenste bebouwingen. Een geweldig inspirerende publicatie voor alle bouwkundigen.

ISBN 978-3-8376-3654-3, “Architektur wahrnehmen”, Alexandra Abel en Bernd Rudolf, transcript Verlag, 2018, 395 pagina’s.