Nautische instrumenten zijn geliefd door duidelijke koers

De gerenommeerde Italiaanse fotograaf van jachten Carlo Borlenghi ontving een mooie opdracht om één van de mooiste collecties met nautische instrumenten te fotograferen. Het resultaat van zijn werk is fascinerend en is op een geweldige wijze vastgelegd met prachtige gedetailleerde foto’s. Tezamen met spannende reisvertellingen, uitgebreide toelichtingen op de gefotografeerde instrumenten en verhalen over het principe, het functioneren en het toepassen van nautische instrumenten, alsmede de betekenis van deze instrumenten voor de scheepvaart, is een indrukwekkend document en plaatjesboek samengesteld.

Navigation durch die Jahrhunderte

Onder de titel “Navigatie door de eeuwen heen”, met de ondertitel “Nautische instrumenten van astrolabium tot cirkel”, mogen medewerkers en de uitgever bijzonder trots zijn op dit fors uitgevallen boekwerk. Na de proloog is het boek ingedeeld in onderwerpen als geografische breedtegraad, geografische lengtegraad, logboeken en zeekaarten, met als rode draad het leven op zee ingedeeld in perioden vanaf 1627. In de bijdragen maken lezers op verhalende wijze de avonturen, spanningen, gevaren en natuurlijk het dagelijks leven mee.

De belangrijkste verzamelingen met navigatie instrumenten in Duitsland bevinden zich in Bremerhaven (Duitse Scheepvaartmuseum), Flensburg (Scheepvaartmuseum), Husum (Scheepvaartmuseum Noord-Friesland) en in Hamburg (Internationaal Maritiem Museum). In Italië zijn Florence (Museo di Storia della Scienza) en Bologna (Museo della Specola) leidend. De in het boek afgebeelde objecten maken deel uit van de collecties in het Museo degli Strumenti per la Navigazione in Bellagio aan het Comomeer.

Met informatie over de breedtegraad en de lengtegraad kan elk punt op zee of op land éénduidig worden vastgesteld in een geografische positieaanduiding. Binnen het begrip breedtegraad geeft het boek informatie over het astrolabium, de octant en sextant, de grafometer, de verrekijker, de zonnewijzer en het kompas. Binnen het begrip lengtegraad is er gedetailleerde informatie over de chronometer, hypsometer, anemometer, dubbelhoekmeter en de Bordacirkel en natuurlijk met de bijbehorende afbeeldingen. In het onderdeel van het scheepsdagboek en het logboek beschrijft het boek een logboek van een zeereis onder leiding van kapitein James Cook.

Voorbeelden uit de OF-Postzegelcollectie Optische instrumenten.

Na een zeereis worden logboeken afgegeven aan scheepseigenaren. Aan het begin van een zeereis krijgt de kapitein weer een nieuw logboek. Naast het officiële logboek voerde de kapitein in veel gevallen een persoonlijk dagboek. Enkele pagina’s uit heel oude logboeken geven de intentie en de sfeer van de rapporteurs van de feiten tijdens de zeereis.

Het waardevolle boek voor verzamelaars en liefhebbers van navigatie instrumenten sluit af met een toelichting over de historische ontwikkelingen rondom zeekaarten. In dit afsluitende gedeelte maken lezers kennis met 13 reproducties van authentieke zeekaarten, afgedrukt over twee pagina’s en voorzien van een instrument dat gebruikt wordt voor navigatie.

ISBN 978-3-7688-3547-3, “Navigation durch die Jahrhunderte”, Carlo Borlenghi en Gianni Gini, Delius Klasing Verlag, 2012, 216 pagina’s.