Navigatie met sextant geeft een betrouwbare vaarkoers

Eeuwenlang waren kapiteins, ontdekkers, cartografen, avonturiers en dolende zeelui tijdens hun vaartochten over de oceanen afhankelijk van optische navigatie-instrumenten in de vorm van de jakobsstaf, de spiegelquadrant en het astrolabium. In de 18e eeuw werd de sextant ontwikkeld uit de vroegere spiegelquadrant. Onafhankelijk van elkaar werd de sextant rond het jaar 1730 gebouwd door de Engelse wiskundige John Hadley (1682-1744) en de Amerikaanse uitvinder Thomas Godfrey (1704-1749).

Sextant: Die Vermessung der Meere

Eigenlijk was de allereerste sextant een aangepaste octant. In de loop der jaren werden van de sextant meerdere uitvoeringen ontwikkeld en kreeg dit navigatie-instrument een dominante plaats in positiebepaling op zee en op land. Zo is de sextant, net als een anker, een vertrouwd symbool in de zeevaart. Interessant is de geschiedenis over de komst, de revolutionaire ontwikkeling en waardering van de sextant. Het gebruik van de sextant bracht een ware revolutie teweeg in het vertrouwen in dit optische navigatie-instrument.

Op basis van een buitengewone vakkennis over navigatie op zee en ervaring met het ‘schieten’ van sterren bespreekt de auteur David Barrie hoe en waarom de sextant is uitgevonden en welke centrale rol dit instrument altijd heeft gespeeld bij ontdekkings- en onderzoeksreizen. En dat alles tot aan de introductie van moderne mogelijkheden van satellietnavigatie GPS en het ontstaan van geheel nieuwe methoden en systemen voor positiebepalingen.

Vol met passie verbindt de auteur de belevenissen van moedige zeevaarders als James Cook, Joshua Slocum, Ernest Shackleton en La Pérouse met herinneringen aan zijn oversteek van de Atlantische Oceaan, die hij als jonge avonturier ondernam en toen slechts voorzien van dezelfde navigatie-instrumenten waarmee ook James Cook voer over de oceanen. Het boek Sextant van auteur David Barrie brengt een mix van avontuur, wetenschap en heldendaad en is vooral een liefdesverklaring aan de zeeën en oceanen en een nostalgische herinnering aan tijden, waarin verre landen niet per drukknop bereikt konden worden.

Al direct in zijn voorwoord neemt de auteur lezers mee op een gewaagde reis vanuit Peru over de Pacific op zoek naar rijke eilanden. In november 1567 vertrok een nog jonge Spanjaard Álvaro de Mendaña met 2 zeilboten met 150 matrozen en soldaten en 4 monniken. Het zou uiteindelijk een reis van 2 jaar worden, die weer uitkwam in de vertrekhaven en dat dankzij een geringe hoeveelheid navigatie-instrumenten. In het voorwoord geeft de auteur aan dat de sextant ook een uitstekend navigatie-instrument is voor toepassing in de lucht en op het land.

Ondanks de beschikbaarheid van innovatieve navigatie-apparatuur is het volgens de auteur gewenst de betrouwbare sextant bereikbaar te houden en om ervaring met navigeren op te doen. Zijn boek is echter geen handleiding voor de navigatie, maar levert toch voldoende informatie over de opbouw, het principe en het functioneren van de sextant met de tweevoudige spiegeling. De auteur heeft tijdens zijn oceaanreis dagelijks gebruik gemaakt van de sextant. Elke dag vertelt hij over historische belevenissen van beroemde zeezeilers en de nodige navigatie.

ISBN 978-3-86648-203-6, “Sextant: Die Vermessung der Meere”, David Barrie, Mare Verlag, 2016, 3e druk,
351 pagina’s.