Oneindige en verrukkelijke werken van Salvador Dalí (3)

De eigen promotie stond soms zo centraal dat er nauwelijks nog aandacht was voor de geweldige en inhoudsvolle afbeeldingen en fantasiën op zijn schilderstukken. Dalí is één van de weinige kunstschilders, die zich telkens verdiepte in beschikbare oudere en alle als nieuw gepresenteerde technologische ontwikkelingen en beeldtechnieken. Hij zocht naar de inhoud ervan en naar de gebruiksmogelijkheden in zijn kunstuitingen.

Dalí. Une histoire de la peinture

“Hij was zijn tijd altijd ver vooruit!” en dat liet hij zien in de werken en schreef er over in zijn toelichtingen en essays. “Ik hou van de provocatie in zijn werken!” geeft Montse Aguer aan in een interview rondom de organisatie en de opbouw van de expositie. Zo was Dalí bezig met stereoscopische voorstellingen in zijn schilderwerken en verwerkte zelfs een hologram in een collage. Gebeurtenissen in de wereld verwerkte hij eveneens op zijn doeken.

De curator begrijpt het veronderstelde narcisme van de Catalaan als een angst voor mensen en een poging om een beschermend masker te maken. Ja, hij en zijn vrouw Gala hechtten veel waarde aan het uiterlijk, zoals chique kleding, zegt Montse Aguer. Dalí wist al vroeg gebruik te maken van het effect door massamedia. Dalí raakte telkens weer betrokken bij de komst van een kunststroming, zoals die van het impressionisme en daarna van het kubisme en liet direct zijn reacties zien op doek.

Door het aanleggen van postzegelcollectie met reproducties van schilderijen van Dalí wordt een geheel eigen kunstcollectie van surrealistische kunstwerken opgebouwd, die als het ware elke dag bezocht kan worden. Voeg daaraan tevens afbeeldingen van werk van bijvoorbeeld Max Ernst, René Magritte en Dada-schilders toe en de collectie wordt extra waardevol om aan anderen te laten zien.

Uiteindelijk beleefde hij het surrealisme als een ankerplaats in het geheugen met motieven die hij ontwierp vanuit het onbewuste en uit zijn droomwereld. Rare klokken en krukken zijn terugkerende onderwerpen in de schildermethode die Salvador Dalí “paranoïde-kritisch” noemde.

In zijn klassieke periode tussen 1940 en 1950, werd Dalí's passie voor kunstgeschiedenis en zijn enthousiasme voor de meesters van de Renaissance onthuld. Zijn verblijf in de VS bracht hem in contact met Amerikaanse kunststromingen in de jaren zeventig. Een vriendschap verbindt hem met Andy Warhol en de Pop Art is zijn laatste speeltuin. Mede dankzij alle foto’s konden de bezoekers zich extra oriënteren op Dalí’s scheppingskracht. Het kunstdocument is daardoor van een bijzondere kunstwaarde.

ISBN 978-2-7541-1103-4, “Dalí. Une histoire de la peinture”, Montse Aguer Teixidor en Laura Bartolomé Roviras, Éditions Hazan, 2019, 240 pagina’s.