Ontwikkelingen in het zien en licht in de middeleeuwen (2)

Wie weet van de beroemde wetenschapper en de astronoom Johannes Kepler dat hij het was die uiteindelijk het theoretisch model van de camera obscura combineerde met de nieuw verworven empirische kennis van het ontleden door anatomen en zo het millennia-oude probleem tijdelijk oploste. De inhoud van dit compacte studieboek is op meesterlijke wijze gepresenteerd en is verhelderend voor lezers met een breed scala aan professionele interesses.

Auge und Licht im Mittelalter

De lezer van het boek “Ogen en het licht in de middeleeuwen” wordt zorgvuldig en deskundig door 2000 jaar opticageschiedenis geleid. Met de optica hangt auteur Lindberg een wetenschap aan die door veel denkers van de afgelopen eeuwen werd beschouwd als de basis van de menselijke kennis in het algemeen en de sleutel was tot wetenschappelijke kennis van de wereld.

De presentatie omvat een brede boog vanaf het begin van de optica in het oude Griekenland via de voortzetting ervan in het islamitische culturele gebied en de hervatting en verdere ontwikkeling in het christelijk-Latijnse westen tot de voorlopige voltooiing ervan in Keplers theorie in de 17e eeuw over het beeld van het netvlies. De auteur schetst zijn doel als volgt: Keplers succesvolle oplossing voor het visuele probleem was een theoretische triomf en wilde daarom zijn theorie in de historische achtergrond plaatsen.

De afbeelding op de titelzijde van het boek is een reproductie van een constructie van het optische proces bij onze visuele waarneming, ontworpen door René Descartes voor zijn verhandeling, die verscheen onder de titel “La dioptrique” en werd uitgegeven in Leiden in 1637.

Het geheel van zijn gedetailleerde behandeling is uitgewerkt in negen hoofdstukken. Waar echt nodig is het geheel van de theoretische en de praktische toelichting aangevuld met enkele illustraties. Na een uitgebreid voorwoord en de hoofdstukken volgt een bijlage waarin de auteur diverse samenvattingen geeft van vertalingen van authentieke verhandelingen over optica, die ooit zijn opgesteld in het Grieks en in het Arabisch. Het boek sluit af met een namen- en trefwoordenregister.

ISBN 3-518-57835-9, “Auge und Licht im Mittelalter”, David C. Lindberg, Suhrkamp Verlag, 1987, 573 pagina’s.