Onze zintuigen zorgen voor onderlinge misverstanden

Misverstanden in de communicatie zorgen soms voor hilarische toestanden, maar kunnen ook aanleiding zijn voor ruzie en onbegrip. Ze komen dagelijks voor tussen mannen en vrouwen, tussen volwassenen en kinderen en in veel andere situaties.

Missverständnisse - Stolpersteine der Kommunikation

Bij misverstanden spelen onze zintuigen een belangrijke rol. In het algemeen zijn wij visueel ingesteld, maar het gehoor zorgt in meerdere gevallen ook voor ongewenste misverstanden. Veel misverstanden vallen niet op. Ze kunnen echter ook leiden tot gecompliceerde ongewenste situaties met ongelukken, menselijk onbegrip en zelfs voor internationale conflicten. Ze kunnen ook heel bewust gestuurd worden in taal en beeld of tijdens een voorstelling in het theater. Ook in beeldende kunst wordt er regelmatig gebruik gemaakt van de kunst om te misleiden. Iedereen heeft wel eens een misverstand of een miscommunicatie ervaren. Een tentoonstelling in het Museum voor Communicatie Frankfurt toonde een unieke verzameling met voorbeelden van teksten, foto’s, tekeningen, apparaten, beeld- en geluidsfragmenten, schilderijen, voorwerpen, spotprenten en symbolen. Een fascinerend overzicht van materialen en situaties met misverstanden. Bezoekers werden telkens verrast op zeer veel mogelijkheden van het ervaren van een misverstand. In beeld en spraak zijn door de jaren heen op alle culturele en op alle intelligente niveaus bewust of veelal onbewust misverstanden ontstaan. De rijk geïllustreerde catalogus bij de expositie bevat een schat aan informatieve beelden en artikelen over dit boeiende onderwerp, waarbij wij allen dagelijks zeer betrokken zijn. Naast een flinke geschiedenis van de manipulatie van spraak, tekst en beeld om ons te informeren, tonen vooraanstaande auteurs aan de hand van modernere zaken dat misverstanden in onze communicatie nog steeds voorkomen. Uit de collectie van Werner Nekes toont de samensteller van de uiterst vermakelijke en educatieve expositie een aantal optische illusies en omkeerplaatjes. Zowel in de catalogus als in het concept van de expositie komen onder andere de volgende onderwerpen en thema’s aan de orde: oorzaak en gevolg misverstanden, realiteit of cliché, niet te verklaren fouten in de communicatie. Ook was er aandacht voor communicatie via SMS- en het E-mailverkeer met een nieuw taalgebruik en nieuwe symbolen. Voor studenten en docenten in de studies Multimedia, Kunst en Communicatie een inhoudelijke bron voor studie en het gebruik in de praktijk.

ISBN 978-3-89904-311-2, “Missverständnisse - Stolpersteine der Kommunikation”, Veit Didczuneit, Anja Eichler en Lieselotte Kugler, Edition Braus, 2008, 192 pagina’s.

Museum für Kommunikation Frankfurt, Schaumainkai 53, D-60596 Frankfurt am Main, www.museumsstiftung.de.

Afb. Een eend of een konijn? (Jastrow, 1899)