Optische waarneming geeft toegang tot beeldende kunst

Het succesvolle Engelstalige studie- en leesboek “Ways of Seeing” van tekenaar, kunstschilder en auteur John Berger heeft in de Duitse taal inmiddels een derde druk gegeven. De inhoud van dit leerzame en vooral spraakmakende boek vormt ook de basis van de gelijknamige geproduceerde BBC-tv-serie uit 1972. Een bezoeker staat in een museum voor het schilderij “Venus en Mars” van Sandro Botticelli, neemt een snijmes en snijdt het hoofd van Venus uit het doek. Met deze scène begint de revolutionaire film van John Berger.

Sehen

Zien en kunst hebben een aantrekkingskracht tot elkaar. Zien roept ook emoties en krachten op die bij bepaalde personen niet volledig zijn te beheersen. Beelden kunnen mensen namelijk manipuleren in negatieve zin of in positieve zin. Zien wordt bij een kind eerder ontwikkeld dan spraak. Kinderen kijken en herkennen namelijk sneller dan dat zij kunnen spreken. Hoe wij in ons leven kijken en reageren wordt uitgebreid behandeld in het boek “Sehen”.

Door het zien en waarnemen bepalen wij onze positie in onze leefgemeenschap, die zich in woorden laat beschrijven, maar zich niet laat vastleggen in ruimtelijke afmetingen. Tussen alles wat wij zien en alles wat wij weten bestaat geen vaste relatie. In zeven hoofdstukken behandelt de auteur aspecten van beïnvloeding van zien en waarnemen door beelden en beeldmanipulaties. Enkele hoofdstukken bevatten alleen veel afbeeldingen zonder toelichtende teksten.

ISBN 978-3-596-03677-6, “Sehen”, John Berger, Fischer Verlag, 3e druk, 2018, 158 pagina’s.