Robert Filliou een genie zonder talent

In samenwerking met musea in Spanje en Frankrijk presenteerde het Museum Kunst Palast in Düsseldorf een forse retrospectief van kunstwerken, gebruiksvoorwerpen en installaties van de internationaal bekende Franse kunstenaar Robert Filliou (1926-1987). De expositie toonde met enige trots van de samenstellers de attributen en voorstellingen uit zijn verblijf in Düsseldorf. In de periode van 1968 tot 1974 werkte hij nauw samen met Dieter Roth en mocht ook van zijn plaatselijke atelier gebruikmaken.

Robert Filliou - Genie ohne Talent

Veel van zijn uitingen zijn ontstaan vanuit het vrije en experimentele werk. In zijn Duitse periode wisselt Filliou veel kunstzinnige aandacht en ideeën uit met kunstenaars als Dieter Roth, Joseph Beuys, Daniel Spoerri en Marcel Broodthaers. In zijn werk maakt hij regelmatig verbindingen tussen poëzie en kunst en schrijft veel teksten bij zijn permanente creaties. Het ei ziet Filliou als één van de belangrijkste creaties in de mensheid.

Eénmaal over de drempel naar de zaal met creaties van de man die aangeeft dat in iedereen een genie huist, trad de toeschouwer binnen in zijn kunstwereld om daarmee ook deel te nemen aan de creaties van Filliou. Creativiteit is een levensvorm. Voor vele vooral jonge Franse kunstenaars geldt het werk van Filliou als inspiratiebron voor het eigen werk. Hoe een bijna al antieke Underwood schrijfmachine door toevoeging van enige rode tegels een kunstwerk is geworden, is te zien in de expositie.

Hij trekt zich in 1985 als kunstenaar terug om zich in de Dordogne geheel te wijden aan de Tibetaanse cultuur en historische ontwikkelingen. De retrospectief omvatte werken uit het bezit van internationale museale en privé verzamelingen, installaties en serieproducten en 12 films en video’s. Meerdere van de 180 werken werden voor de eerste maal tentoongesteld. Meerdere van deze werken konden door bezoekers geactiveerd worden.

Een rijk geïllustreerde catalogus geeft de lezer een boeiend beeld van zijn bijzondere veelzijdigheid als createur van een levensstijl in dienst van de kunst en poëzie. De vele achtergrond artikelen beschrijven zijn kunstzinnige ontwikkelingen. Meerdere foto’s in het goed verzorgde boek laten zijn voorliefde zien voor de dobbelsteen. Op een zeer groot vloeroppervlak in één van de expositieruimten brachten medewerkers op basis van de schepping van Filliou met een aantal forse kunstworpen meer dan 5000 grote en kleine dobbelstenen aan. Alle zes vlakken van de stenen bevatten slechts één stip. Ook via de catalogus wordt de bezoeker geprikkeld om over zijn waarneming langer na te denken. Dankzij een sponsering van onder andere E.ON AG was het museum in staat om dergelijke groots opgezette exposities te organiseren.

ISBN 3 7757 1289 5, “Robert Filliou-Genie ohne Talent”, Sylvie Jouval en Heike van den Valentyn, Hatje Cantz Verlag, 2003, 192 pagina’s.

Museum Kunst Palast, Ehrenhof 4-5, D-40479 Düsseldorf, www.museum-kunst-palast.de.