Scherpe spotprenten van Honoré Daumier

De Franse kunstenaar Honoré Daumier is wereldberoemd geworden door een reeks van spotprenten en tekeningen met een scherpe menselijke werkelijkheid en een geweldige visuele uitdrukkingskracht. In de kunstcollectie van Kunstsammlungen Chemnitz is een omvangrijk deel van het grafische werk van Honoré Daumier (1808-1879) opgenomen.

Honoré Daumier

Deze collectie is één van de grootste buiten Frankrijk. Ter gelegenheid van de 200e geboortedag van Daumier verscheen een omvangrijke catalogus met afbeeldingen van een deel uit deze collectie met grafische kunst. De satirische en politieke prenten en de prenten met het dagelijkse gebeuren op de straat vormen een hoogtepunt in het leven en werk van deze zeer succesvolle kunstenaar en graficus. De beschreven en afgebeelde prenten dateren uit de periode van 1837 tot 1850 en werden getekend voor het satirische blad “Le Charivari”, dat in Parijs werd uitgegeven. Voor die tijd gelden deze realistische spotprenten en getuigenissen uit het dagelijkse leven als bijzonder en zeer uniek. De prenten zijn op een voortreffelijke wijze in de catalogus afgebeeld en van de originele teksten voorzien. Maar ook vele andere tekeningen van Daumier zijn afgebeeld. Ook zijn ingekleurde tekeningen vormen een geweldige inspiratiebron voor andere tekenaars en grafici. In de serie dagelijkse gebeurtenissen verschenen meer dan 1000 tekeningen in de periode tussen 1840 en 1875 in het satirische tijdschrift. Het zijn spiegels van een bijzondere tijd, waarin een korte periode censuur werd opgelegd. In de tijd van keizer Napoléon III mocht hij niet alles meer tekenen en van teksten voorzien. Pas vanaf 1865 ging Daumier weer scherpe politieke karikaturen van personen tekenen en gaf tevens een beeld uit de Duits-Franse oorlogsjaren. Maar hij was tevens een begaafd beeldhouwer en schilder. De catalogus laat de lezer enkele van zijn schilderijen zien en bespreekt de serie bronzen beeldjes van prominenten. Wereldberoemd geworden zijn zeker de fascinerende omkeerplaatjes. De in 1838 getekende dubbelportretten bestaat uit zes verschillende knap getekende plaatjes.
De omkeerplaatjes verschenen tussen de maanden augustus en november ook in het satirische tijdschrift “Le Charivari”. Het wisselbeeld is te zien na het omkeren van het volledige plaatje. De verrassing is compleet en is heel bijzonder om te zien. Naast de interessante toelichtingen en de achtergrond artikelen bevat de catalogus een index van zijn werken en de biografie over zijn leven en werk. De teksten zijn geschreven in de Duitse en Franse taal. Het geheel is bijzonder interessant voor grafisch ontwerpers, tekenaars, grafici en voor liefhebbers van omkeerplaatjes en de kunst van politieke spotprenten.

Uit de kleine serie dubbelportretten van Daumier laten we de lezer kennismaken met een bijzonder dialoog tussen oom en neef over een vermeende erfenis.

ISBN 978-3-86678-168-9, “Honoré Daumier”, Ingrid Mössinger en Karin Sagner, Kerber Verlag, 2008, 270 pagina’s.