Telescopen maken het observeren eenvoudiger

Door de Unesco en de International Astronomical Union is het jaar 2009 uitgeroepen als het “Internationaal Jaar van de Astronomie”. De astronomie is daardoor dit jaar het centrale thema voor de ontwerpers van de Europapostzegels en zullen ook vele landen buiten Europa extra aandacht besteden aan Astronomie 2009 op hun postzegels. Bij de posterijen van nagenoeg alle Europese landen zullen teksten en symbolen over astronomie of leerzame en interessante astronomische illustraties op postzegels verschijnen. Bij dit artikel vindt de lezer al een voorproefje van enkele mooi ontworpen postzegels.

Johannes Kepler publiceerde Astronomia Nova

In 1608 vraagt de Middelburgse opticien Hans Lipperhey een patent aan op de door hem ontworpen telescoop. Maar het is de Italiaanse natuurkundige Galileo Galilei die nu 400 jaar geleden in 1609 voor de eerste maal zijn zelfgemaakte telescoop richtte op de hemel. Galilei ontdekt reliëf op de maan, vlekken op de zon, de fasen van Venus en vier manen van Jupiter. In 1609 publiceerde de Duitse wiskundige en astronoom Johannes Kepler zijn eerste beide wetten over de banen van planeten. Dit beroemde pionierswerk “Astronomia Nova” vormde de basis voor een nieuwe astronomie, die zich in de jaren daarna steeds invloedrijker kon ontwikkelen.

In 1655 verbetert de wiskundige Christiaan Huygens de telescoop en ontdekt daarmee de ring van Saturnus. Het was in 1672 dat de natuurkundige Isaac Newton de eerste telescoop met spiegels ontwikkelde. Deze spiegeltelescopen hebben als voordeel dat alle kleuren licht op gelijke manier worden afgebogen. De Zwitserse Post bracht een speciale postzegel rondom de ontdekking van een astroïde uit. Deze astroïde kreeg later de naam Helvetia. De kleine planeet heeft een doorsnede van circa 3 kilometer.
Hij cirkelt om de zon op een gemiddelde afstand van 344 miljoen kilometer. De ontwerpster van deze postzegel heeft een bijzonder oplichtend effect toegevoegd aan haar ontwerp. In het donker lichten namelijk de baan van de Helvetia en de andere planeten voor een korte tijd op.

De Duitse Post zocht het in een postzegel met een abstract ontwerp over de wetten van Johannes Kepler, waarmee hij de bewegingen van de planeten verklaarde. De wetenschapper Johannes Kepler werd geboren in 1571 in de Duitse stad Weil der Stadt en overleed in het Duitse Regensburg in 1630. Zijn opvallende en baanbrekende werkzaamheden hebben meerdere malen geleid tot het uitgeven van een postzegel. Kepler werkte intens aan de grondbeginselen van mechanica en optica. Naar hem is een bepaald type astronomische verrekijker vernoemd.

Eén van de twee Europazegels 2009 van Nederland bevat een afbeelding van een lens van Huygens. Achter de lens is de maan Titan met een kruisje aangegeven en rechts van de lens is een tekening van Saturnus met de ring afgebeeld. Tijdens de 19e Internationale Postzegelbeurs in het Duitse Essen, die dat jaar gelijktijdig plaatsvond met de IBRA en NAPOSTA, presenteerden veel postadministraties en vertegenwoordigers van posterijen een forse hoeveelheid aan unieke en perfect ontworpen postzegels en blokjes met het thema Astronomie 2009 en Louis Braille. Meerdere postadministraties kondigden aan later in het jaar 2009 met postzegels in deze thema’s uit te komen.

Door de enorme variëteit in de ontwerpen heeft de verzamelaar binnen enkele maanden een goed beeld van de ontwikkelingen in de astronomie en zal de naam Louis Braille en zijn fantastische brailleschrift nog lang aandacht krijgen in gesprekken met mede verzamelaars of onderwerp kunnen zijn op verjaardagen, feestjes en bijeenkomsten bij postzegelverenigingen. Bij sommige postadministraties is een trend waar te nemen van extra uitgiften door variaties in de posities van postzegels ten opzichte van elkaar. Voor de verzamelaars en voor de liefhebbers van de geschiedenis van de astronomie heeft de Roemeense Post een zeer bijzondere kijk op de inhoud van het te besteden bedrag. Rondom twee prachtig ontworpen postzegels zijn er 11 varianten in beperkte aantallen te koop aangeboden. In een volgend overzicht geven wij een beeld van nog meer nieuwe postzegels.