Theorie van onze perceptie voor de creatieve fotograaf

Van het boek “Perception and Imaging”, oorspronkelijk geschreven door de in 2012 overleden Richard D. Zakia, verscheen recent een 5e uitgebreide druk. Co-auteur John Suler had een uitstekende relatie met Richard D. Zakia en geeft in zijn inleiding op de 5e druk aan veel geleerd te hebben van Zakia’s betrokkenheid tot het doel en werk van een fotograaf. Ook in de nieuwste druk staat de foto centraal en vormt de afbeelding op de foto een onderdeel van theoretische en praktische benaderingen van het zien, waarnemen en verwerken van beeldprikkels tot complete nieuwe of herkenbare beelden.

Perception and Imaging

Veel afgedrukte foto’s zijn gemaakt door professionele fotografen en ter ondersteuning van te behandelen onderwerpen eveneens door beide auteurs. De 5e druk bevat veel nieuw materiaal en interessante aanvullingen vanuit de resultaten van wetenschappelijk onderzoek door John Suler. De auteurs zijn betrokken bij het werk van fotografen en de beelden die zij op de gevoelige plaat vastleggen. Door de razendsnelle ontwikkelingen van de digitale fotografie is de vorige druk op dit gebied sterk aangepast en aangevuld met specifieke benaderingen.

Met de inhoud van het boek krijgt de fotograaf een volledig beeld van alle facetten, eigenschappen, principes en betekenissen van onze visuele waarneming en de werking van het complete visuele systeem. Voor elke professionele fotograaf, amateur- of hobbyfotograaf een unieke mogelijkheid om maatgericht kennis te maken met een creatieve kijk op te fotograferen objecten, personen en omgevingen. De basis voor dit uitgebreide studie- en referentieboek werd ruim 30 jaar geleden gelegd door Richard Zakia om kennis van fotografen over zien en waarnemen te verrijken, aan te vullen en het gebruik ervan in de praktijk te bevorderen.

Begrippen, onderwerpen, principes en achtergronden binnen het aantrekkelijke vakgebied van perceptie, zoals kleur, herinnering, tijd, ruimte, vormen, illusies, beeldprikkels, het oog, herkenning, maar ook een persoonlijke stijl en kritische aandacht voor de foto’s, zijn op aantrekkelijke en leerzame wijze behandeld. In tegenstelling tot de inhoud van andere boeken op dit gebied geeft het boek “Perception and Imaging” je een uitgebreid inzicht in hoe fotografie zich verhoudt tot kunst, ontwerpen, reclame, psychologie en filosofie en eigenlijk ook een vorm van een kunstuiting is.

Of je nu een hobbyist of een professionele fotograaf bent, zullen de informatie en voorbeelden iedereen met een ruime belangstelling voor fotografie op een andere wijze laten kijken naar de omgeving. Ook de komst van de zogenoemde “sociale media” laat de fotograaf kennismaken met een andere wijze van het verspreiden en uitwisselen van foto’s en de opmerkingen van andere deelnemers in onlinegroepen. Het boek bevat 12 hoofdstukken waarin theorie en praktijk elkaar afwisselen.

In hoofdstuk 1 presenteert het boek een selectie van dagelijks voorkomende begrippen in relatie tot onze visuele waarneming en het fenomeen van optisch bedrog. In hoofdstuk 2 is er aandacht voor de Gestalttheorie, de verschijningsvormen ervan, de betekenis voor onze waarneming en het ‘oog’ van de camera. In “Geheugen en associatie”, het 3e hoofdstuk, start de auteur met het citeren van een veel gehoorde uitspraak bij de start van de fotografie in 1839, te weten: “Een foto is een spiegel met een geheugen”. En natuurlijk is het geheugen een essentieel onderdeel van perceptie.

Hierna volgen er gedetaileerde inleidingen over de begrippen ruimte, tijd en beweging, die een belangrijke positie innemen in het werk van de fotograaf. Veel aandacht is er voor kleur in waarneming en in de fotografie en multimedia. Fenomenen als contour en contrast spelen rollen in de subjectieve en objectieve waarneming met bijzondere aandacht voor visuele vibraties. Illusies en dubbelzinnigheid, anamorfosen, beeldspraak, beeldmanipulaties en persoonlijke invullingen maken dit boek compleet. Een bibliografie, een trefwoordenregister en een register van honderden citaten sluiten dit fascinerende informatieve en studieboek af.

ISBN 978-1-138-21219-0, “Perception and Imaging”, John Suler en Richard D. Zakia, Routledge Publishing, 5e druk, 441 pagina’s.