Van een onschatbare waarde voor liefhebbers van illusies (10b)

Niet eerder werd een kunststroming zo snel opgepikt door vormgevers, reclamemakers, designers en het publiek. Op art domineerde de 60-er jaren van asbak tot advertentie, van mode-outfit tot televisiedecor. De schrijfster van het compacte boekje “Op Art” bestudeerde de komst, inhoudelijke aspecten en visuele en neurologische reacties van het publiek en de reactie uit de maatschappij op deze voor de visuele waarneming en ons brein sterke interactieve vorm van kunst: op art.

Op Art als een spel met waarneming

Zij onderzocht optische kunst als de basis van een experimentele vondst binnen onze eerder verkregen ervaringswaarnemingen door visuele perceptie. Hoe zijn onze reacties op de tegen de normale waarneming gerichte irriterende beelden? Wat is de inhoudelijke theoretische betekenis ervan? Is op art een stijl met een veel belovende toekomst in de kunst of zelfs in het openbare gebied en publieke domein? Deze en vele andere vragen en verschijnselen zijn uitvoerig behandeld.

Het ontwerpen en vervaardigen van optische effecten in bijvoorbeeld mozaïeken is reeds sinds de oudheid bekend. De toen ontworpen en gerealiseerde motieven kwamen in ruime mate terug in de Middeleeuwen en de periode van de Barok. De auteur onderzocht de stand van de ontwikkelingen in de stijl ‘op art’ ten tijde van de start van haar studie en de positie van op art in de kunst en de relatie of verwevenheid met de eerder geïntroduceerde en aanwezige stijl van kinetische kunst.

Op deze Nederlandse postzegels is duidelijk het optische effect in de stijl van op art zichtbaar; maar in het algemeen horen deze ontwerpen bij het fascinerende thema visuele of optische illusies.

Zij gaat daarbij uit van de uitstraling van de afbeeldingen, een bombardering van de optische zenuwen, van verdraaiingen, beeldverhogingen, straling en van optische effecten, die als combinatie van experiment en intuïtie deels ook al bekend zijn in de fysiologische optica. Zij omschrijft op art als een figuurlijke weigering in het proces van zien en waarnemen en de Gestaltwaarneming tussen extreme voorstellingen en figuur-ruimte opbouw. (Wordt vervolgd).

ISBN 3-7861-1435-8, “Op Art - Stil, Ornament oder Experiment?”, Karina Türr, Gebr. Mann Verlag, 1986, 187 pagina’s.