Van een onschatbare waarde voor liefhebbers van illusies (54c)

De beslissende stap in het kennisproces is de praktijk of de poging, waardoor het mogelijk wordt de objectieve wetten van de omgeving te bepalen en bestaande kennis uit te breiden. In de inleiding laat de auteur verschillende meningen en interpretaties van deskundigen de revue passeren, die allen op hun specifieke wijze verklaringen geven over de gecompliceerdheid van ons systeem van zien, waarnemen, verwerken, herkennen of zich zelfs begoocheld voelen.

Optische fenomenen en visueel bedrog

Er is dan al snel sprake van optische verwisse-lingen of het ervaren van optisch bedrog. Het feit dat de overgrote meerderheid van ons soms vergelijkbare maar de verkeerde visuele indrukken waarneemt, spreekt voor de objectiviteit van ons zien en is een bewijs van het feit dat zien, aangevuld met denken en oefenen, ons relatief nauwkeurige informatie geeft over de dingen in de buitenwereld.

Hierbij moet worden opgemerkt dat een optische illusie meestal niet gebaseerd is op de optische imperfectie van het oog, maar op een verkeerde interpretatie van wat wordt gezien. Men kan er dus vanuit gaan dat de misleiding hier tot stand komt in de mentale verwerking van het geziene. In het waardevolle boekje worden optische verwisselingen besproken, die zijn gebaseerd op eigenaardigheden in de optiek van het oog, op bepaalde eigenschappen van het netvlies, maar ook op de geometrie van waargenomen dingen en waarnemingsomstandigheden die kunnen leiden tot een onjuiste waarneming.

Figuur I toont een testplaatje dat ontworpen is door professor E. B. Rabkin. Een rood-blinde persoon ziet hier de cirkel niet, een groen-blinde persoon ziet de driehoek niet. De papaver en de korenbloem in figuur II onderscheidt een kleurenblinde persoon alleen door contour en de helderheid. Afbeeldingen uit de publicatie. Afb. publicatie: Dit boekje is verschenen als deel 7 in de serie “Kleine Natuurwetenschappelijke Bibliotheek” in 1969 (4e druk met nummer ISSN 0232-346X).

Optische verwisselingen worden verdeeld in meerdere groepen. De lezer maakt kennis met de meest voorkomende en wordt al snel aan het werk gezet om ze te leren begrijpen. Naast de theoretische benaderingen is er veel gedetailleerde uitleg en het geheel is ruim voorzien van figuren. Een inspirerend boekje voor liefhebbers.

ISBN 3-87-144-024-8, “Optische Täuschungen”, Ivan D. Artamonow, Verlag Harri Deutsch, 1986, 3e druk, 108 pagina’s.